Przegląd Urologiczny 2006/1 (35) wersja do druku | skomentuj ten artykuł | szybkie odnośniki
 
strona główna > archiwum > Przegląd Urologiczny 2006/1 (35) > Rak gruczołu krokowego

Rak gruczołu krokowego

JAMA 2004; 291(22); 2713-2719

Historia naturalna raków ograniczonych do stercza

Natural History of Early, Localized Prostate Cancer

Johansson, Jan-Erik MD, PhD; Andrén, Ove MD; Andersson, Swen-Olof MD, PhD; Dickman, Paul W. PhD; Holmberg, Lars MD, PhD; Magnuson, Anders BSc; Adami, Hans-Olov MD, PhD

Historia naturalna raka stercza obejmująca okres dłuższy niż 15 lat jest w chwili obecnej tematem licznych dyskusji. Celem cytowanego opracowania pracy było poszukiwanie danych pomocnych podczas podejmowania decyzji dotyczących leczenia chorych na raka ograniczonego do stercza przez poznanie jego historii naturalnej. Badaniem objęto 223 mężczyzn z rakiem stercza rozpoznanym w latach 1977-1984 i pozostawionych bez leczenia. Podejrzenie raka powzięto na podstawie badania DRE u 117 chorych, natomiast u 106 chorych raka rozpoznano incydentalnie na podstawie badania histopatologicznego preparatów uzyskanych podczas zabiegów wykonywanych z powodu zaawansowanego BPH. U dwóch trzecich mężczyzn stopień złośliwości nowotworu oceniono na G1. Podczas obserwacji wykonywano rutynowe badania laboratoryjne oraz badanie radioizotopowe układu kostnego. Jako progresję miejscową zdefiniowano wzrost guza oszacowany w badaniu DRE. W chwili stwierdzenia progresji schorzenia przeprowadzano orchidektomię lub rozpoczynano leczenie estrogenami.
W ciągu 21 lat obserwacji u 89 (40%) chorych stwierdzono cechy progresji raka; u 39 z nich progresja miała charakter uogólniony. Podczas obserwacji zmarło 203 chorych (91%); 35 (16%) z nich zmarło z powodu raka stercza. Spośród chorych w wieku poniżej 70 lat rak gruczołu krokowego stał się przyczyną zgonu u 22%. W ciągu pierwszych 15 lat obserwacji śmiertelność swoista dla raka stercza utrzymywała się na stałym poziomie (15/1000 osobolat) natomiast w ciągu następnych 6 lat obserwacji zaobserwowano jej istotny wzrost (44/1000 osobolat). Dane przedstawione w artykule wskazują, że większość przypadków raka gruczołu krokowego wykrytych we wczesnym etapie ich rozwoju charakteryzuje się korzystnym rokowaniem. Agresywny charakter nowotworu i zdolność do tworzenia przerzutów może ujawnić się po upływie 15 lat. Wyniki wskazują również na potrzebę wdrożenia wczesnego leczenia radykalnego u chorych z rakiem ograniczonym do stercza, których czas spodziewanego przeżycia przekracza 15 lat.

Opr. dr n. med. Jakub Dobruch (Warszawa)


J Urol 2003; 170(5); 1872-1876

Kliniczne znaczenie wznowy biochemicznej, którą wykryto po upływie 5 lub więcej lat od czasu radykalnego wycięcia stercza

The Long-Term Clinical Impact of Biochemical Recurrence of Prostate Cancer 5 or More Years After Radical Prostatectomy

JWard, John F.; Blute, Michael L.*; Slezak, Jeffrey; Bergstralh, Erik J.; Zincke, Horst

Dotychczas opublikowano niewiele danych dotyczących znaczenia wznowy biochemicznej raka stercza, którą wykryto po upływie co najmniej 5 lat od chwili leczenia radykalnego metodą wycięcia gruczołu krokowego. Autorzy opracowania podjęli próbę zróżnicowania wznowy pod względem jej znaczenia klinicznego i odpowiedzi na pytanie, czy istnieje okres od chwili radykalnej prostatektomii, po upływie którego u chorych nie wystąpią kliniczne cechy progresji raka.
Do badania zakwalifikowano mężczyzn poddanych radykalnej prostatektomii w latach 1987-1995 z powodu raka cT1/T2. Wczesną wznowę biochemiczną zdefiniowano jako wzrost stężenia PSA powyżej 0,4 ng/ml w ciągu 5 lat od operacji, natomiast późną jako wzrost stężenia PSA powyżej 0,4 ng/ml po upływie co najmniej 5 lat od operacji. Wznowę kliniczną raka stercza rozpoznawano po wykryciu ognisk przerzutowych w scyntygrafii kości lub na podstawie wyniku badania histopatologicznego wycinków pobranych z loży po usuniętym sterczu.
Analizą objęto 3903 mężczyzn. U 1289 stwierdzono wzrost stężenia PSA. U 73% z nich rozpoznano wczesną, natomiast u 27% późną wznowę biochemiczną. Wznowę kliniczną raka stercza stwierdzono u 368 chorych. Nie wykazano istotnych zależności pomiędzy wczesną lub późną wznową biochemiczną a ryzykiem wznowy klinicznej. U 32% chorych z wczesną wznową biochemiczną oraz u 28% chorych z późną wznową biochemiczną stwierdzono cechy klinicznej progresji raka stercza. Całkowite przeżycie i przeżycie swoiste dla raka było w obu grupach porównywalne. Analizując wpływ różnych czynników na ryzyko wznowy klinicznej wykazano, że jedynie czas podwojenia się PSA (d/t PSA) był czynnikiem rokowniczym wskazującym na ryzyko progresji klinicznej raka.
Wyniki pracy wskazują, że chorzy poddani radykalnej prostatektomii są stale narażeni na możliwość pojawienia się wznowy biochemicznej lub klinicznej raka stercza. Niezależnie od czasu, jaki upłynął od radykalnej prostatektomii jedynie czas podwojenia się PSA wskazuje na istotne ryzyko wznowy klinicznej raka stercza i tym samym może stać się predyktorem w grupie mającej szansę odniesienia korzyści z wczesnego leczenia adjuwantowego.

Opr. dr n. med. Jakub Dobruch (Warszawa)