Laparoskopia

J Urol, April 2004, 171, 1451-1455

Thoracic complications during urological laparoscopy

S.C. Abreu, D.S. Sharp, A.P. Ramani, A.P. Steinberg, C.S. Ng, M.M. Desai, J.H. Kaouk, I.S. Gill
Section of Laparoscopic and Minimally Invasive Surgery, Glickman Urological Institute,
Cleveland Clinic Foundation, Cleveland, Ohio, USA

Artykuł pochodzi z ośrodka mającego bogate doświadczenie w dziedzinie laparoskopii. Z materiału obejmującego 1129 operacji laparoskopowych przeprowadzonych w ciągu pięciu lat wyselekcjonowano te, które związane były z rozwinięciem powikłań ze strony narządów zlokalizowanych w klatce piersiowej. Przeanalizowano m.in. liczbę zdjęć klatki piersiowej przypadających na jednego chorego/jeden zabieg operacyjny. 619 (55%) chorych miało wykonane po operacji co najmniej jedno zdjęcie. U pozostałych 45% nie wykonano zdjęć pooperacyjnych klatki piersiowej z powodu braku wskazań klinicznych. Spośród ponownie ocenionych zdjęć klatki piersiowej 438 (71%) nie wykazało żadnych nieprawidłowości. U 142 (12,6%) chorych stwierdzono powikłania (166) pod postacią niedodmy (n=109), wysięku opłucnowego (n=54) i zatoru tętnicy płucnej (n=3). Z wyjątkiem chorego, u którego wystąpił zator tętnicy płucnej i którego zakwalifikowano do przezskórnego wszczepienia filtra żyły głównej dolnej, wszystkich pozostałych leczono zachowawczo. 6 chorych (0,5%) rozwinęło odmę i/lub krwiaka opłucnowego. Niemy klinicznie objaw obecności gazu insuflacyjnego w klatce piersiowej stwierdzono u 34/619 chorych (5,5%). Jedynie 2 z nich wymagało wprowadzenia drenażu opłucnowego; dodatkowo u jednego chorego zaistniała konieczność wykonania torakotomii z powodu krwiaka. Ponadto u jednego chorego przeprowadzono śródoperacyjną laparoskopową naprawę uszkodzonej przepony i opłucnej. 90% powikłań wystąpiło u chorych operowanych z dostępu przezotrzewnowego.

Zdaniem autorów artykułu przedstawione powikłania płucne mogą zostać zaakceptowane zarówno w zakresie liczby, jak i stopnia ciężkości. U chorych z niepokojącymi objawami płucnymi należy wykonywać w okresie pooperacyjnym zdjęcie klatki piersiowej i podejmować działania terapeutyczne stosownie do jego wyniku. Po operacjach retroperineoskopowych można spodziewać się drobnych zgromadzeń gazu w obrębie klatki piersiowej, które przeważnie nie wymagają leczenia chirurgicznego. W takich przypadkach zaleca się baczną obserwację lub leczenie zachowawcze.