| ||||||||
Inhibitor cyklooksygenazy-2 hamuje progresję przerzutów raka gruczołu krokowego do kości u myszyCyclooxygenase-2 inhibitor suppresses tumour progression of prostate cancer bone metastases in nude mice
BJU Int. 2014; 113: E164-E177
1Research Unit in Biomedicine and Translational and Pediatric Oncology,
Research Institute Vall d'Hebron University Hospital (VHIR) Przerzuty do kości występują u 90% pacjentów z zaawansowanym rakiem gruczołu krokowego, dając poważne objawy kliniczne, które sprawiają, że katastrofalne powikłania raka stają się ważnym i kosztownym problemem zdrowotnym. Lokalny obrót kostny poprzez różne szlaki promuje progresję przerzutów kostnych. Wcześniejsze badania pokazały, że zahamowanie cyklooksygenazy-2 (COX-2) wydaje się wpływać na progresję choroby i może być skutecznym rozwiązaniem terapeutycznym. COX-2, jedna z dwóch głównych indukowalnych izoform COX, jest enzymem, który przekształca kwas arachidonowy do prostaglandyn (PGD2, PGE2, PGF2 α), prostacykliny (PGI2) i tromboksanu A2. COX-2 uczestniczy w procesie zapalnym, pobudzaniu komórek do wzrostu, hamowaniu apoptozy, a także odgrywa rolę w procesie karcynogenzey (m.in. raka gruczołu krokowego). W przypadku raka gruczołu krokowego stwierdza się nadekspresję COX-2, a zależność pomiędzy stopniem zróżnicowania guza i poziomem COX-2 jest wprost proporcjonalna. Wiele badań przedklinicznych wykazało właściwości przeciwnowotworowe celekoksybu (inhibitor cyklooksygenazy-2), w tym działanie supresyjne na wzrost komórek raka gruczołu krokowego. Celekoksyb zmniejsza ryzyko raka piersi, płuc i jelita grubego. Jak dotąd opublikowano kilka wyników badań klinicznych na grupie pacjentów z lokalnie zaawansowaną postacią raka gruczołu krokowego stosujących celekoksyb. W przypadku pacjentów w stadium rozsiewy doniesienia są skąpe (m.in. badanie kliniczne STAMPEDE). Celem eksperymentu była ocena wpływu selektywnego inhibitora cyklooksygenazy-2 (celekoksybu) na guza przerzutowego raka gruczołu krokowego do kości i progresję procesu nowotworowego na modelu zwierzęcym (myszy). Komórki raka gruczołu krokowego zostały podane
zwierzętom dosercowo i doszpikowo do kości piszczelowej
celem indukcji choroby w stadium rozsiewu
do kośćca. Następnie oceniano wpływ celekoksybu na
przerzuty do kości, stosując analizę bioluminescencyjną.
Zwierzęta otrzymywały celekoksyb doustnie
w dawce 3 mg/kg m.c. w dwóch schematach, jako: Wyniki eksperymentu wykazały, że: 1) celekoksyb znacznie zmniejsza żywotność komórek raka gruczołu krokowego i ich zdolność proliferacyjną in vitro w zależności od dawki, 2) podaż dosercowa komórek rakowych prowadziła do powstania przerzutów kostnych, 3) podaż celekoksybu w schemacie chemoprewencji nie hamowała potencjału przerzutowego komórek rakowych podanych dosercowo. Jakkolwiek celekoksyb zmniejszył progresję przerzutów w przypadku bezpośredniej implantacji komórek rakowych do jamy szpikowej piszczeli dzięki zmianie biologii komórek nowotworowych (mniejsza żywotność i mniejszy potencjał proliferacyjny) oraz 4) ekspresja COX-2 była znamiennie zmniejszona w grupie leczonej celekoksybem (p<0,01). Podsumowując, podawanie celekoksybu w standardowej dawce dla ludzi w badaniach przedklinicznych hamuje potencjał wzrostowy ludzkich komórek raka gruczołu krokowego na etapie choroby przerzutowej do kości. Udział hamowania aktywności cyklooksygenazy COX-2 u pacjentów z rakiem gruczołu krokowego w fazie przerzutowej do kości pozostaje niewyjaśniony. Zatem poznanie roli celekoksybu w terapii mężczyzn z przerzutami do kości w przebiegu raka gruczołu krokowego jest godne dalszych badań klinicznych. Oprac.: dr n. med. Kajetan Juszczak |