Przegląd Urologiczny 2011/1 (65) wersja do druku | skomentuj ten artykuł | szybkie odnośniki
 
strona główna > archiwum > Przegląd Urologiczny 2011/1 (65) > Prestiż zawodowy polskiej pielęgniarki

Prestiż zawodowy polskiej pielęgniarki

Słowo "prestiż" pochodzi z języka francuskiego i oznacza poważanie, autorytet, szacunek do danej osoby i jej działań. Natomiast w ogólnie pojętej socjologii prestiż to kryterium statusu społecznego, w jego skład wchodzą wykształcenie, zawód, styl życia oraz dochody. Próbując zdefiniować prestiż zawodowy, można przyjąć podziały społeczne, które biegną wzdłuż trzech linii.

W potocznym języku mówimy o pracownikach umysłowych, fizycznych oraz rolnikach, aczkolwiek ostatnio wiele mówi się o tak zwanych profesjonalistach, traktując ich jako osobną grupę zawodową.

Na wstępie rozważań o prestiżu pielęgniarek w Polsce należy zadać sobie pytanie o to, jakie miejsce zajmuje ona w powyższym podziale. Gdzie tak naprawdę należałoby ją umieścić? Wykonując swoją trudną pracę, pielęgniarka w strukturze zawodów jest "każdym po trochu". Zarówno pracownikiem fizycznym, umysłowym, jak i profesjonalistką.

Prestiż zawodowy bywa definiowany także jako szacunek i poważanie okazywane jednostce (lub grupie zawodowej), wynikające z zajmowanej przez nią pozycji ekonomicznej. Należy podkreślić, że o pozycji zawodowej nie decydują wyłącznie czynniki ekonomiczne, ale także wewnętrzne cechy jednostki, takie jak posiadane zdolności psychiczne, umiejętności, talenty oraz poziom wykształcenia.

Praca jako czynnik podziałów jest we współczesnej Polsce raczej przekleństwem aniżeli błogosławieństwem, wyznacza bowiem pozycję społeczną każdego człowieka. W Polce badania nad prestiżem zawodów przeprowadził m.in. CBOS. Wynika z nich, że największym poważaniem cieszą się zawody typowo inteligenckie, takie jak profesor uniwersytetu czy nauczyciel, mimo iż z tymi zawodami wiążą się relatywnie niskie zarobki.

Kolejne w hierarchii są zawody o charakterze odpowiedzialnej i użytecznej pracy, takie jak górnik, pielęgniarka czy policjant. Jeśli chodzi o zawody cieszące się największym zaufaniem społecznym, w czołówce znaleźli się nieustraszeni piloci i strażacy oraz empatyczne pielęgniarki. Nawiązując do empatii zauważmy, że w Polsce nadal pielęgniarstwo bardzo kojarzone jest ze swego rodzaju "powołaniem", a nawet "służbą". Wykonywanie zawodu marnie opłacanego, ale cieszącego się dużym prestiżem w pewnym stopniu dowartościowuje jednostkę, jednak pamiętajmy, że samą "satysfakcją" rodziny nikt nie utrzyma. Wymagania wobec pielęgniarek stale rosną, co nie idzie niestety w parze z ich zarobkami i wpływa negatywnie na prestiż tego zawodu.

Współczesne pielęgniarstwo zmierza do zapewnienia coraz doskonalszej opieki nad chorymi zarówno z zdrowiu, jak i w chorobie. Poznawanie opinii na ten temat pozwala pielęgniarce lepiej rozumieć i realizować rolę zawodową.

Pacjenci, poproszeni o wskazanie, za co najbardziej cenią pielęgniarkę, jednogłośnie odpowiedzieli, że za opiekę, wsparcie informacyjne, zaufanie, serdeczność i uprzejmość, a dopiero na końcu znalazła się staranność i dokładność wykonywanych zabiegów.

Z podnoszeniem prestiżu polskiej pielęgniarki ściśle wiąże się doskonalenie zawodowe. Pozwolę sobie przypomnieć, że zgodnie z ustawą o zawodzie pielęgniarki i położnej kształcenie podyplomowe jest obowiązkiem każdej aktywnej pielęgniarki. Zawód ten wymaga dziś coraz większej wiedzy fachowej, dlatego są one jedną z najbardziej kształcących się grup zawodowych. Możliwości dokształcania dla pielęgniarek w Polsce są obecnie bardzo duże, pozwalają na uzyskanie dyplomu licencjata, magistra, pielęgniarki specjalistki, a także doktora nauk medycznych. Pielęgniarki aktywnie uczestniczą w zjazdach i konferencjach naukowych. Podczas ważnych spotkań naukowych dla lekarzy organizowane są sesje pielęgniarskie, które stwarzają okazję do wymiany poglądów i doświadczeń z koleżankami z całej Polski. Pierwsza sesja pielęgniarska odbyła się w maju 2001 roku podczas kongresu PTU w Bydgoszczy. Tradycja ta jest kontynuowana. Podczas tych sesji przedstawiane są różnorodne ciekawe tematy, związane ściśle z urologią, ale także te dotyczące wymiaru etycznego i psychologicznego pracy pielęgniarki, zagadnień prawnych oraz komunikacji z pacjentami. Konferencje naukowe to okazja do omawiania tematów związanych z zarządzaniem, pielęgniarki bowiem obejmują stanowiska kierowników ds. pielęgniarstwa oraz menedżerów w poszczególnych klinikach.

W roku 2010 powstało Stowarzyszenie Pielęgniarek Urologicznych, którego cele są zbieżne z założeniami PTU. Do Stowarzyszenia należy około 200 pielęgniarek z całej Polski i zainteresowanie przynależnością do niego stale rośnie.

Rozwój medycyny i ogromny postęp w diagnostyce i leczeniu sprawia, że wykwalifikowana pielęgniarka, będąca członkiem zespołu terapeutycznego, ma obecnie większą autonomię. Przykładem może być chociażby możliwość samodzielnego wykonywania badań urodynamicznych, co w krajach wysoko rozwiniętych jest już standardem.

Pielęgniarstwo urologiczne, jak każda dziedzina zabiegowa stanowi wyzwanie w pracy z pacjentem, gdyż obejmuje opiekę nad pacjentem przed operacją, podczas jej trwania i po niej. Dzisiaj każda pielęgniarka urologiczna potrafi trafnie rozpoznać problemy pielęgnacyjne pacjentów, edukować ich w zakresie samokontroli, diety, a także postępowania ze sprzętem urostomijnym. Pielęgniarka stała się partnerką lekarza i niezbędnym członkiem zespołu terapeutycznego, starając się zapewnić pacjentowi najlepszą opiekę.

Podsumowując, wiele zmieniło się na lepsze, jednakże wiele jeszcze musi się zmienić, aby praca pielęgniarki w Polsce cieszyła się zasłużonym uznaniem.

Ogromną rolę odgrywają także media, które często ukazują pielęgniarkę w niekorzystnym świetle. Prestiż zawodu pielęgniarki budowany jest od setek lat. Zawód ten będzie istniał zawsze, dopóki będzie istniał człowiek. Choremu potrzebna jest bowiem troska, zrozumienie oraz opieka, której nie jest i nie będzie w stanie zastąpić żaden sprzęt.

mgr Kwiryna Kijak
Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Dziecięcej
Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy