| ||||||||
Finasteryd i dutasteryd w leczeniu przeszkody podpęcherzowej u chorych z łagodnym rozrostem sterczaŁagodny rozrost stercza (ŁRS) jest chorobą znacznie obniżającą jakość życia mężczyzn. Objawy towarzyszące powstawaniu łagodnego rozrostu stercza są przewlekłe i postępujące. Dotyczą one ponad 50% mężczyzn w wieku >50 lat i aż 90% pacjentów, którzy osiągnęli 80 rok życia (wpływa na to wydłużający się średni czas życia). ŁRS manifestuje się nie specyficznymi objawami z dolnych dróg moczowych pod postacią przerywanego strumienia moczu, nykturii, osłabienia strumienia moczu czy zalegania po mikcji. Postęp choroby skutkuje poważnymi następstwami: nagłym zatrzymaniem moczu, kamicą pęcherza moczowego, upośledzeniem funkcji nerek, przerostem i rozstrzeniami pęcherza moczowego wymagającymi pilnej interwencji urologicznej. Rozrost stercza uzależniony jest od działania hormonów androgenowych. Przy ich niedoborze lub braku stercz staje się hipoplastyczny albo nie rozwinie się w ogóle. Wewnątrz komórek stercza dochodzi do konwersji testosteronu do aktywnego metabolitu dihydrotestosteronu przy udziale enzymów konwertujących testosteron. Pierwszymi krokami w terapii ŁRS jest wpłynięcie na komponentę dynamiczną, czyli zminimalizowanie dolegliwości poprzez stosowanie alfa-blokerów działających szybko po zażyciu. W kolejnym etapie leczenia lub jednocześnie można wpływać na komponentę statyczną - przerośnięty, powiększony stercz. Leki z grupy inhibitorów 5-alfa reduktazy (5ARIs) mają udowodniony wpływ na zmniejszenie rozmiarów stercza poprzez modyfikację stężenia DHT oddziałującego na komórki nabłonkowe i rdzeniowe. Wpływ 5ARIs na wielkość stercza wynika z blokowania enzymu 5-alfa reduktazy konwertującej testosteron do dihydrotestosteronu (DHT), czyli formy aktywnej odpowiedzialnej za wzrost, proliferację i rozwój gruczołu krokowego oraz ułatwiającej zanik i apoptozę komórek. Istnieją dwa typy reduktazy: typ I występujący w większości tkanek, w skórze i wątrobie oraz typ II w sterczu i układzie płciowym mężczyzn. Porównując stężenia reduktaz w tkankach zdrowego stercza z przerośniętym gruczołem krokowym wykazano zwiększone stężenie obu form enzymów w komórkach rdzeniowych odpowiedzialnych za androgenozależny rozrost i przerost. Działanie 5ARIs powoduje obniżenie stężenia DHT i aktywację szlaku apoptozy w komórkach stercza, a tym samym zmniejszenie jego objętości. Leczenie 5ARIs może odbywać się w dwóch schematach: monoterapii lub dwulekowym w powiązaniu z lekiem blokującym alfa-receptory. Obecnie dostępne są dwa preparaty: finasterydidutasteryd. Finasteryd jest substancją mającą powinowactwo tylko do reduktazy typu II, obniża stężenie DHT o 70% w osoczu i o 80-85% w komórkach stercza już po 2 tygodniach od podania. Udowodniono, że po stosowaniu preparatu przez 12 miesięcy objętość stercza zmniejsza się o 18-20%. Dutasteryd działa równocześnie na oba typy reduktazy: I i II, tym skuteczniej redukuje stężenie DHT w porównaniu z finasterydem (94-97% vs 68-85%). Jego działanie wpływa także na zmniejszenie objętości stercza o około 23% po 12 miesiącach stosowania, a po 4 latach o 28%. Dutasteryd ma dłuższy czas półtrwania w stosunku do finasterydu(5 tygodni vs 5-6 godzin). Stężenie tego leku wzrasta w surowicy, gdy pacjent stosuje równocześnie ketokonazol, werapamil, diltiazem, cytetydynę lub ciprofloksacynę i należy ten fakt uwzględnić w terapii. Porównując jakość życia pacjentów stosujących dutasteryd i placebo uzyskano znacząco wyższe wartości punktacji IPSS i tym samym obniżenie komfortu życia w grupie placebo. Porównując preparaty 5ARIs zaobserwowano większy wpływ na poprawę objawów z dolnych dróg moczowych (LUTS) u pacjentów leczonych dutasterydem. Analizie został też poddany wpływ leczenia na zmniejszenie częstości incydentów zatrzymania moczu (AUR) i konieczności leczenia chirurgicznego. Po 5 miesiącach stosowania dutasterydu w stosunku do grupy leczonej finasterydem wyniki wyglądały następująco: 5,3% vs 8,3% (AUR) i 1,% vs 3,4% (leczenie chirurgiczne). Oba parametry były znacząco niższe w grupie leczonej dutasterydem, był on tym samym skuteczniejszy w opóźnianiu konieczności leczenia operacyjnego i chronił skutecznie pacjentów przed incydentami zatrzymania moczu. W trakcie terapii 5ARIs wpływają na poziom PSA w surowicy. Po rocznym stosowaniu finasterydu w dawce 5 mg PSA obniżyło się o 50%. W grupie stosującej dutasteryd poziom PSA obniżył się o 59,5% w drugim roku i 66,1% w czwartym. W badaniach kontrolnych wykazano, że dutasteryd znacznie skuteczniej obniża poziom PSA (0,85 vs 0,67, p<0,05) i poziom aktywnego DHT w porównaniu z finasterydem. Przyjęto, że w grupie pacjentów leczonych 5ARIs konieczne jest uwzględnienie faktu obniżania PSA podczas monitorowania procesu leczenia i korygowanie jego poziomu do wiarygodnego mnożąc jego wartość przez 2. Przed planowanym leczeniem obowiązkowe jest oznaczenie PSA. Umożliwia to wykrywanie i kontrolowanie pacjentów z grupy ryzyka rozwoju raka stercza. Oba preparaty mają działanie niekorzystne pod postacią zaburzeń wzwodu, obniżenia libido, ginekomastii oraz zaburzeń ejakulacji (mała objętość ejakulatu). Wpływ dutasterydu na efekty uboczne terapii okazał się przemijający i zmniejsza się w sposób znaczący po roku stosowania w porównaniu z finasterydem. Obecnie w terapii ŁRS łączy się działanie alfa-blokera i 5ARIs. W wieloośrodkowych badaniach (MTOPS) oceniano działanie finasterydu z doxazosyną przez 12 miesięcy. Wykazano, że w porównaniu z placebo leczenie skojarzone daje lepsze efekty niż monoterapia. Ryzyko progresji choroby wygląda następująco: w grupie doxazosyny 39%, finasterydu 34%, terapii łączonej 66%. Zmniejszenie ryzyka wystąpienia zatrzymania moczu i konieczności leczenia chirurgicznego zaobserwowano tylko w grupie stosującej finasteryd, sam lub jako drugi preparat. Połączenie dutasterydu z tamsulosyną poprawia jakość życia pacjentów, obniża punktację w skali IPSS, przeciwdziała zatrzymaniu moczu i oddala konieczność leczenia chirurgicznego u 66% pacjentów w 4-letnim okresie obserwacji. Udowodniono to w czteroletnim badaniu CombAT, w którym porównano wpływ dutasterydu 0,5 mg, tamsulosyny 0,4 mg lub połączenia tych leków na redukcję objawów i poprawę wyników odległych w grupie pacjentów z umiarkowanym lub znacznym nasileniem LUTS i powiększeniem stercza powyżej 30 ml. Innym badaniem prowadzonym wśród pacjentów było badanie MTOPS, w którym badano doxazosynę 4 lub 8 mg, finasteryd5mgiichpołączenie. Pacjenci z grupy CombAT po 2 latach zgłaszali mniejsze nasilenie objawów w skali IPSS, a po 4 latach wykazano zmniejszenie ryzyka zatrzymania moczu i konieczności leczenia chirurgicznego. W badaniu MTOPS leczenie skojarzone przewyższało każdy z leków stosowanych w monoterapii w czwartym roku, lecz nie w pierwszym. Leczenie preparatami 5ARIs ma wpływ również na spermatogenezę, o czym należy poinformować pacjenta. Bez względu na typ stosowanego preparatu dochodzi do obniżenia liczebności i ruchliwości plemników bez wpływu na ich morfologię. Ponadto zmniejsza się objętość ejakulatu. 5ARIs typu 2 jest bardziej aktywnym enzymem z racji wysokiej koncentracji w tkankach stercza i łatwiejszego łączenia się z testosteronem niż izoenzym typu 1. Wykazano, że stężenie 5ARIs typu 1 wzrasta znacznie w tkankach raka stercza w porównaniu z tkankami zdrowymi lub rozrostu łagodnego stercza. W raku stercza nie wzrasta lub maleje ekspresja izoenzymu typu 2. Udowodniono, że ekspresja 5ARIs typu 1 wzrasta odpowiednio w różnych stopniach zróżnicowania nowotworu stercza - o 20,5% w średnim stopniu zróżnicowania (Gleason 5-6) do 32,9% w wysokim (Gleason 8-10). W związku z powyższym izoenzym typu 1 prawdopodobnie odgrywa istotną rolę w powstawaniu stanów przedrakowych i nowotworowych stercza. Wysunięto hipotezę, że blokowanie obu izoenzymów może skuteczniej wpłynąć na zapobieganie i leczenie raka stercza niż samego izoenzymu typu 2. Pacjenci leczeni dutasterydem (0,5 mg) przez 4 miesiące przed prostatektomią radykalną mieli niższe stężenie DHT w komórkach stercza, ale wyższy poziom testosteronu w porównaniu z grupą nieprzyjmującą preparatu. Ponadto w tkankach raka stercza pacjentów z grupy leczonej dutasterydem przed operacją wykazano: znaczące zmniejszenie objętości guza w porównaniu z grupą przyjmującą finasteryd(15%vs 24%), zwiększenie odsetka tkanek atroficznych oraz podwojenie stosunku tkanki gruczołowej do stromy i tym samym efektu leczniczego. Dutasteryd dzięki zdolności do indukowania fenotypowych zmian zarówno w łagodnym, jak i nowotworowym rozroście stercza może być uważany za lek o właściwościach chemoprewencyjnych. W podsumowaniu należy stwierdzić, że finasteryd i dutasteryd są preparatami stosowanymi w leczeniu umiarkowanych (8-19 IPSS) i ciężkich objawów ŁRS (>20 IPSS). Wpływają na zmniejszenie ryzyka ostrego zatrzymania moczu i konieczności leczenia zabiegowego. Finasteryd jest wskazany u pacjentów z powiększonym gruczołem krokowym o objętości powyżej 40 ml. Regularne stosowanie w dawce 5 mg skutkowało redukcją objętości gruczołu krokowego o 18-20%, poprawą wyniku oceny objawów o 3,3 punktu oraz poprawą szybkości przepływu moczu o 1,9 ml/s. Zaobserwowane działania niepożądane finasterydu są związane głównie z zaburzeniami funkcjonowania seksualnego, należy do nich impotencja, spadek libido oraz zaburzenia ejakulacji. Kliniczne korzyści ze stosowania dutasterydu to m.in. szybsze działanie przynoszące poprawę objawów choroby. Wykazano, że redukuje objętość gruczołu krokowego i poprawia szybkość przepływu już po 1 miesiącu stosowania. Redukcja objawów była wyraźnie widoczna po 6 miesiącach, jednak w jednym z kluczowych badań poprawę zaobserwowano już w 3 miesiącu. Dutasteryd redukuje ryzyko AUR (o 57% w okresie 2 lat) i ryzyko operacji związanej z BPH (48% w okresie 2 lat). Skuteczniej obniża poziom DHT oraz powoduje znaczącą poprawę jakości życia już od szóstego miesiąca. Redukcja ryzyka wystąpienia AUR i operacji związanej z BPH utrzymuje się w okresie długotrwałego stosowania tego leku (przez 4 lata). Preparat dutasterydu jest odpowiedni dla mężczyzn z objawami LUTS spowodowanymi powiększeniem gruczołu krokowego o objętości powyżej 30 ml. dr n. med. Bartosz Misterek
Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Dziecięcej Collegium Medicum Piśmiennictwo:
komentarze
Hello there,
My name is Aly and I would like to know if you would have any interest to have your website here at przeglad-urologiczny.pl promoted as a resource on our blog alychidesigns.com ?
We are in the midst of updating our broken link resources to include current and up to date resources for our readers. Our resource links are manually approved allowing us to mark a link as a do-follow link as well
.
If you may be interested please in being included as a resource on our blog, please let me know.
Thanks,
Aly
Check out my latest blogs for the latest hacks, sex tips and tricks to understand and optimise your energy
Understanding the Science of Energy
Journey Within to Find Your Power
LEARN MORE: https://www.jadelotus.co.uk/
Do you long to experience life to its fullest, to get the maximum from every moment of existence?ďťż
Do you want to see every sight, feel every sensation, in all its intensity? Do you want to truly feel alive?
You may know of the law of attraction. It works because there is a powerful energy that holds the physical realm together. An energy that is inside you, inside of everything.
If you consciously start to use that energy, you have access enormous reserves of untapped personal power.
Energy is everywhere.
By learning to use it, we become the masters of our time and space.
The universe literally becomes yours.
|