Przegląd Urologiczny 2010/3 (61) wersja do druku | skomentuj ten artykuł | szybkie odnośniki
 
strona główna > archiwum > Przegląd Urologiczny 2010/3 (61) > Wyniki odległe dotyczące zaburzeń mikcji i...

Wyniki odległe dotyczące zaburzeń mikcji i funkcji seksualnych u chorych na raka stercza, którzy przeżyli bez objawów choroby co najmniej 5 lat po prostatektomii radykalnej

Urinary and sexual outcomes in long-term (5+ years) prostate cancer disease free survivors after radical prostatectomy

Mauro Gacci1, Alchiede Simonato2, Lorenzo Masieri1, John L Gore3, Michele Lanciotti1, Annalisa Mantella1, Mario Alberto Rossetti1, Sergio Serni1, Virginia Varca2, Andrea Romagnoli2, Carlo Ambruosi2, Fabio Venzano2, Marco Esposito2, Tomaso Montanaro2, Giorgio Carmignani2 and Marco Carini1 1 Department of Urology, University of Florence, Careggi Hospital, Florence, Italy 2 L. Giuliani. Department of Urology, University of Genoa, Genoa, Italy 3 Department of Urology, David Geffen School of Medicine at UCLA, Los Angeles, CA, USA

Celem pracy była ocena jakości życia (QOL) u chorych na raka stercza (PCa), którzy są wolni od nawrotu choroby co najmniej 5 lat po prostatektomii radykalnej (RP), jak również określenie podstawowych czynników wpływających na QOL i ocena wpływu operacji oszczędzających obustronnie pęczki naczyniowo-nerwowe (NS) bez terapii hormonalnej (HT) na zaburzenia mikcji i funkcje seksualne. Nietrzymanie moczu (NM) i zaburzenia erekcji (ZE) są najbardziej widocznymi skutkami ubocznymi RP. Są one zwykle zależne od wieku. Ponadto w procesie starzenia może pogorszyć się ogólny stan zdrowia pacjenta, a co za tym idzie również QOL. Także metody chirurgiczne - NS oraz wymóg pooperacyjnego leczenia hormonalnego są jednymi z głównych czynników QOL po RP. Badana grupa to 367 chorych na PCa poddanych RP w latach 1995-2002. Warunkiem kwalifikacji było pierwotne leczenie raka gruczołu krokowego (CT1-CT2, N0, M0) i utrzymanie pooperacyjnego poziomu PSA ≤0,2 ng/ml w co najmniej 5-letniej obserwacji. Z badania wykluczono pacjentów z NM przed operacją, poddanych neoadjuwantowej lub uzupełniającej radioterapii, z niekompletnymi danymi dotyczącymi przebiegu zabiegu operacyjnego i tych po jednostronnym NS-RP lub u których statusu NS nie można było jednoznacznie określić. Pacjenci bez partnera lub bez aktywności seksualnej w roku poprzedzającym RP również zostali wyłączeni z badań. Natomiast zakwalifikowano pacjentów z przedoperacyjnym PSA ≤10 ng/ml, z wynikiem biopsji stercza w skali Gleasona ≤7 oraz w wieku ≤70 lat w chwili rozpoznania i oceną przedoperacyjną indeksu erekcji (IIEF) ≥20 po przebytym NS-RP. Dalsze działania obejmowały określenie poziomu PSA w surowicy krwi co 3 miesiące przez pierwsze 2 lata, następnie co 6 miesięcy w kolejnych trzech latach, po czym raz w roku. Jako dowód nawrotu biochemicznego przyjęto poziom PSA >0,2 ng/ml w dwóch kolejnych pomiarach. Chorych z nawrotem biochemicznym poddano terapii hormonalnej (HT) - analog LHRH z antyandrogenami lub bez antyandrogenów w czasie nawrotu biochemicznego. Stopień NM i ZE oraz ich wpływ na QOL oceniono na podstawie UCLA-PCI (University of California, Los Angeles, Prostate Cancer Index).

NS-RP została wykonana u 125 osób (34,1%), pozostałe 242 osoby (65,9%) poddano non-NS-RP. 76 osób (20,7%) zakwalifikowano do uzupełniającego leczenia HT. Ogółem 93 pacjentów (25,3%) po wykonaniu NS-RP nie wymagało uzupełniającego leczenia HT (grupa A). U 274 pacjentów (74,7% - grupa B) albo nie wykonano NS-RP (242 pacjentów, 88,3%), albo po wykonaniu NS-RP wymagali oni uzupełniającego leczenia HT (32 pacjentów, 11,7%). U osób starszych z niekorzystnymi cechami guza i wymagających uzupełniającej HT odnotowano gorsze wyniki w aspekcie NM. U pacjentów leczonych NS-RP w porównaniu z tymi, u których wykonano non-NS-RP stwierdzono lepsze wyniki w tym zakresie. Czas podjęcia leczenia, charakterystyka guza i uzupełniająca HT były skorelowane ujemnie, a wykonanie NS-RP dodatnio z funkcjami seksualnymi.

W czterech różnych odstępach czasu obserwacji nie stwierdzono różnic w NM i ZE między pacjentami w grupie A i w grupie B. Zgodnie z oczekiwaniami, pacjenci z obustronnym NS RP bez HT (grupa A) osiągali lepsze wyniki funkcji seksualnych w każdym punkcie czasu. Ponadto u osób, które przeszły NS-RP bez HT odnotowano istotnie wyższe wyniki funkcji seksualnych 5-7 lat po zabiegu w porównaniu z osobami z grupy B. Negatywne efekty w tym względzie u pacjentów z grupy A (NS-RP bez HT) mogą odnosić się do trudności technicznych przy zabiegu związanych z budową anatomiczną. Zwiększenie czasu trwania obserwacji charakteryzowało się postępującym pogorszeniem funkcji seksualnych od 8 do 10 lat po RP, co wyjaśnia wyrównanie wyników między dwiema grupami pacjentów.

Badanie prezentuje szereg ograniczeń. Przede wszystkim nie zawiera czynników, które mogą mieć wpływ na wyniki: stan cywilny, poziom wykształcenia, status zatrudnienia i dochodów. Pomimo to dowodzi, że istotny wpływ na jakość życia pacjenta po RP z powodu PCa ma: wiek chorego, patologiczne cechy PCa, status NS i zalecenie ewentualnej HT.

Opracował: lek. med. Rafał Kasperczyk