| ||||||||
Wpływ przeciwciał na receptor FGFR3 w raku pęcherza moczowego i t(4;14) - szpiczaku mnogim u myszy Antibody-based targeting of FGFR3 in bladder carcinoma and t(4;14) - positive multiple myeloma in mice Jing Qing 1, Xiangnan Du 1, Yongmei Chen 2, Pamela Chan 3, Hao Li 4, Ping Wu 5, Scot Marsters 1, Scott Stawicki 2, Janet Tien 4, Klara Totpal 4, Sarajane Ross 4, Susanna Stinson 6, David Dornan 6, Dorothy French 7, Qian-Rena Wang 1, Jean-Philippe Stephan 3, Yan Wu 2, Christian Wiesmann 5, Avi Ashkenazi 1 Czynnik wzrostu fibroblastów (fibroblast growth factor - FGF) oraz jego receptory (fibroblast growth factor receptor - FGFR) odgrywają istotną rolę w rozwoju embrionalnym, metabolizmie i procesach komórkowych (proliferacji, różnicowaniu, migracji, przeżywalności).
U 15-20% pacjentów ze szpiczakiem mnogim stwierdza się translokację chromosomalną t(4;14) (p16.3;q32) prowadzącą do nad-ekspresji receptora FGFR3, co koreluje ze skróceniem okresu
przeżycia u tych chorych. Dotychczasowe badania wykazały cytotoksyczny wpływ inhibitorów receptora dla FGF na komórki szpiczaka w hodowlach komórkowych oraz w modelach zwierzęcych.
Nadekspresję receptora FGFR3 i/lub aktywację FGFR3 obserwuje się również w znacznym odsetku raków pęcherza moczowego. Somatyczne mutacje FGFR3 zidentyfikowano w 60-70% przypadków raka brodawczakowatego i 16-20% przypadków raka naciekającego pęcherza moczowego. Oprac.: lek. med. Kajetan Juszczak Wyniki leczenia Denosumabem chorych na raka stercza z przerzutami do kości i podwyższonym stężeniem N-telopeptydu w moczu po wcześniejszym leczeniu dożylnym bifosfonianami. Wynik II fazy badań randomizowanych Denosumab Teatment of Prostate Cancer with bone Metastases and Inceased Urine N-Telopeptride Levels After Therapy With Inravenous Bisphoshonates: Resultes of a Randomized Phase II Trial Fizazi K, Bosserman L, Gao G, Skacel T, Markus R Rozsiew krwiopochodny do kości występuje w 75% przypadków zaawansowanego raka stercza. Hormonoterapia wstrzymuje rozwój choroby przez kilka lat, lecz w fazie hormonoopornej postęp choroby powoduje obniżenie jakości życia, bóle kostne i patologiczne złamania. Przerzuty raka stercza do kości, osteosklerotyczne na zdjęciach RTG, indukują produkcję receptorowego aktywatora jądrowego komórki tzw. NF kappa B ligand (RANKL) - kluczowego mediatora powstawania i funkcji osteoklastów odpowiedzialnych
za resorpcję kości. Markerem biochemicznym nasilenia resorpcji kości jest N-telopeptyd, którego stężenie oznaczamy w moczu. Podwyższenie jego stężenia powyżej 50 nanomoli (nM) równoważnika kostnego kolagenu na mikromol (mM) kreatyniny świadczy
o nadmiernej resorpcji kości i rosnącym ryzyku złamań patologicznych. Obecnie leczymy przerzuty do kości miejscową radioterapią lub wlewkami dożylnymi bifosfonianów. Bifosfoniany dożylne, jak kwas zoledronowy, powodują zahamowanie resorpcji kości, jednak tylko u niektórych chorych. Denosumab jest całkowicie ludzkim przeciwciałem monoklonalnym, które wiąże się z receptorem
aktywatora jądrowego komórki NF kappa B (RANK), tym samym
hamując rozwój i funkcje osteoklastów. Jest to celowana terapia
w chorobach kości przebiegających z ich resorpcją. Oprac.: dr med. Tomasz Drewniak Perspektywy leczenia zlokalizowanego raka stercza: możliwości radioterapii Perspective on the Management of Localized Prostate Cancer: Focus on Radiotherapy Badanie PCPT (Prostate Cancer Prevention Trial) wykazało, że nie ma dolnej wartości PSA w wykrywaniu bardzo złośliwego raka. Jego wysoki poziom w młodym wieku oraz PSA velocity (zmiana PSA w czasie, minimum 3 badania w okresie 12-18 miesięcy) są bardziej miarodajne w rozpoznawaniu raka stercza niż specyficzne poziomy odcięcia. A ponieważ PSA w raku rośnie szybciej niż w BPH (Benign Prostatic Hyperplasia), określono wartości PSA velocity na 0,7 ng/ml/rok dla PSA >4 ng/ml i 0,35 ng/ml/rok dla PSA <4 ng/ml. Około 30% mężczyzn, u których rozpoznano raka stercza w wieku powyżej 70 lat, jest leczonych nieadekwatnie do potrzeb, a badania przesiewowe PSA w grupie 75-latków i starszej nie tylko nie zapobiegną śmierci z powodu raka stercza, ale też nie przyniosą żadnych potencjalnych korzyści. Wczesna biopsja stercza z następowym leczeniem jest pomocna u 20-30% pacjentów potencjalnie niskiego ryzyka (PSA<10, Gleason 6, T1c lub T2 oraz mniej niż 3 pozytywne bioptaty), u których po prostatektomii stwierdzono wyższą złośliwość lub większą masę nowotworu. Uboczne efekty leczenia raka stercza, a więc zaburzenia funkcji układu moczowego, układu pokarmowego, hormonalne i seksualne po leczeniu chirurgicznym, RTG terapii z pól zewnętrznych czy też brachyterapii zmuszają lekarzy praktyków do przedefiniowania wskazań do leczenia. Naświetlanie z pól zewnętrznych. W leczeniu raka stercza, 3D tomografia komputerowa oraz zaawansowane techniki naświetlania IMRT (radioterapia wiązką intensywnie modulowaną) to obecnie standard w celu maksymalizacji dawki i jak najdokładniejszym namierzeniu guza w celu ograniczenia powikłań radioterapii. Użycie 5 do 8 źródeł zewnętrznych naświetlających pod różnymi kątami zapewnia dystrybucję maksymalnej dawki promieniowania na stercz i pęcherzyki nasienne, minimalizując dawkę na organy sąsiednie: pęcherz moczowy i odbytnicę. Margines naświetlania jest mały, od 5-10 mm, i zależy od właściwego pozycjonowania narządu w czasie emisji. Na podstawie serii badań stwierdzono, że złe pozycjonowanie narządu przed rozpoczęciem naświetlania, jak również wielkość marginesu w kontekście ruchomości narządu w trakcie całej kuracji może pozostawiać gruczoł krokowy przez 75% czasu leczenia poza polem naświetlania. Badania ostatnich 20 lat wykazują korzyść w przeżywalności wolnej od wznowy biochemicznej u pacjentów przyjmujących maksymalne dawki promieniowania 74-79 Gy w porównaniu do leczonych dawką 60-70 Gy. Liczne obserwacje po naświetlaniach sugerują wzrost przeżywalności wolnej od wznowy biochemicznej w grupie pacjentów z wyjściowym PSA >10 ng/ml oraz w grupie wysokiego ryzyka Gleason >7, u których zastosowano maksymalne dawki promieniowania, jakkolwiek konieczne są randomizowane badania z długą obserwacją po leczeniu. Obecny trend to eskalacja dawki promieniowania w czasie każdej sesji, z tendencją do zmniejszenia liczby naświetleń. Powikłania. Zaawansowane techniki naświetleń pozwalają na zwiększenie dawki i zmniejszenie liczby powikłań, głównie jelitowych, których jest od 2-9% przy dawce 75-81 Gy z dominującymi objawami krwawień z odbytnicy wymagających koagulacji, transfuzji lub sterydowych wlewek doodbytniczych. Powikłania z zakresu dróg moczowych to w 12-18% przypadków częstomocz, parcia naglące, nokturia oraz zwężenia cewki występujące w 1-3% przypadków. Powikłania brachyterapii w zależności od użytego izotopu przedstawiają się podobnie jak powyżej przytoczone. Liczne randomizowane badania wykazały lepsze efekty leczenia w zakresie przeżywalności wolnej od wznowy biochemicznej oraz poprawy klinicznej u pacjentów ze średnio i wysoce złośliwym rakiem stercza po zastosowaniu terapii hormonalnej i RTG terapii. Obecny trend to radioterapia połączona z 4-6-miesięczną terapią hormonalną dla pacjentów średniego i 2-3-letnia terapia dla pacjentów wysokiego ryzyka. Terapia protonowa jest formą naświetlania z pól zewnętrznych o innej charakterystyce. Z niższą energią otwarcia w momencie wejścia do tkanek, z następowym skokiem energii w tkance docelowej i gwałtownym spadkiem emisji poza tkanką docelową w porównaniu do bardziej rozproszonej i większej dawki w przypadku radioterapii. Terapia protonowa wymaga mniejszej liczby źródeł promieniowania i jest łagodniejsza dla tkanek otaczających guz. Dotychczasowe badania Slatera i wsp. pokazują, że wyniki biochemiczne są podobne w grupie RTG terapii i terapii protonowej, jakkolwiek randomizowane badania nie są dostępne. Implantacja radioizotopów jest standardowym leczeniem u pacjentów z rakiem stercza z relatywnie małym gruczołem krokowym z niskim ryzykiem. Efekty leczenia z użyciem jodu 125 i palladu 103 są podobne jak w przypadku wysoko dawkowej RTG terapii i prostatektomii radykalnej. Obecnie prowadzone są randomizowane badania efektów implantacji radioizotopów w porównaniu do terapii łączonej implantacji radioizotopów z naświetlaniem z pól zewnętrznych. Badania z implantacją irydu wykazały występowanie licznych powikłań cewkowych. Wszystkie typy terapii w ograniczonym do narządu raku stercza, a więc prostatektomia otwarta, laparoskopowa lub z użyciem robota są bardzo efektywne, a nowe techniki radioterapii dla miejscowo zaawansowanych raków stercza są nadal testowane w badaniach klinicznych. Oprac.: lek. med. Włodzimierz Klima |