| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kamica moczowa - Wytyczne European Association of UrologyLeczenie kamicy moczowejLeczenie kamicy moczowej 1.4. Leczenie 1.4.1. Metody leczenia pacjentów z kamieniami nerkowymi lub moczowodowymi Decyzje dotyczące leczenia kamicy górnych dróg moczowych oparte są o następujące kryteria: skład kamienia, wielkość kamienia oraz obecność objawów klinicznych. 1.4.1.1. Kolka nerkowa Uśmierzanie bólu
Uśmierzanie bólu jest pierwszym krokiem terapeutycznym
u pacjentów z nagłym epizodem kolki nerkowej
[73, 74]. Zapobieganie nawrotom kolki nerkowej
Ułatwienie wydalania kamieni moczowodowych zostało
omówione w podrozdziale 1.4.3.1.2 (PU 4/2016).
U pacjentów, u których przewidywane jest samoistne
wydalenie kamieni, tabletki lub czopki z NLPZ (np. diklofenak
sodu, 100-150 mg/dzień przez 3-10 dni)
mogą pomóc zmniejszyć stan zapalny oraz ryzyko nawrotu
bólu [80-82]. Chociaż diklofenak może mieć
negatywny wpływ na funkcję nerek u pacjentów z już
pogorszoną ich funkcją, nie ma niekorzystnego wpływu
na nerki u pacjentów z ich prawidłową czynnością
[83] (Poziom wiarygodności: 1b).
1.4.1.2. Postępowanie w posocznicy moczowej (urosepsis) i/lub bezmoczu (anuria) u pacjentów z utrudnionym odpływem moczu Obecność utrudnionego odpływu moczu z nerki z objawami zakażenia dróg moczowych i/lub bezmoczem jest stanem nagłym. Pilne odprowadzenie moczu jest 12 Przegląd Urologiczny 2016/6 (100) Urologia - nauka i praktyka często niezbędne w celu zapobieżenia dalszym powikłaniom, tj. wtórnemu zakażeniu wodonercza w kamicy powodującej jedno- lub obustronne utrudnienie odpływu moczu. Odprowadzenie moczu w celu zniesienia zastojuObecnie istnieją dwie możliwości pilnego przywrócenia
prawidłowego przepływu moczu w nerce:
Dalsze postępowaniePo przywróceniu odpływu moczu należy pobrać próbki moczu i krwi w celu wykonania antybiogramu. Antybiotykoterapię należy rozpocząć natychmiast po pobraniu krwi i moczu do badania lub kontynuować, jeżeli została rozpoczęta przed badaniem. Schemat antybiotykoterapii powinien zostać poddany ponownej ocenie po otrzymaniu wyników antybiogramu. Pobyt chorego na intensywnej terapii może być konieczny.
1.4.1.3. Ogólne zalecenia i środki ostrożności dotyczące usuwania kamieni 1.4.1.3.1. Antybiotykoterapia Zakażenia układu moczowego powinny być leczone zawsze, jeśli planowane jest usunięcie kamienia. U pacjentów z klinicznie istotną infekcją i obecnością utrudnionego odpływu moczu należy wykonywać drenaż za pomocą cewnika lub przezskórnej nefrostomii przez kilka dni przed rozpoczęciem usuwania kamienia.
Okołooperacyjna profilaktyka antybiotykowaNie ma jednoznacznych dowodów wskazujących na ryzyko zakażenia bakteryjnego po ureteroskopii oraz nefrolitotomii przezskórnej [88, 89]. Po przeglądzie dużej bazy danych pacjentów poddawanych przezskórnej nefrolitotomii stwierdzono, że u pacjentów z ujemnym wynikiem posiewu moczu profilaktyka antybiotykowa znacznie zmniejszyła częstość występowania pooperacyjnej gorączki i innych powikłań [90]. Podawanie pojedynczych dawek antybiotyku okazało się wystarczające [91].
1.4.1.3.2. Terapia przeciwkrzepliwa i leczenie kamicy
Pacjenci ze skazą krwotoczną lub przyjmujący leki
przeciwkrzepliwe powinni zostać skonsultowani przez
internistę w celu zastosowania właściwych środków
terapeutycznych przed podjęciem decyzji oraz podczas
leczenia kamicy [92-96]. Zwiększone ryzyko
krwawienia lub krwiaka okołonerkowego występuje
u pacjentów z niewyrównaną skazą krwotoczną podczas
zastosowania poniższych procedur: Litotrypsja falą uderzeniową jest bezpieczna i możliwa do wykonania po korekcie koagulopatii [100-104]. W przypadku nieskorygowanych zaburzeń krzepnięcia lub kontynuowania leczenia przeciwkrzepliwego ureterorenoskopia (URS), w przeciwieństwie do SWL i PNL, może stanowić alternatywną metodę, ponieważ wiąże się z mniejszą zachorowalnością [105- 109]. Dostępne są jedynie dane dotyczące zastosowania ureteroskopu giętkiego, które wykazują wyższość URS w leczeniu kamieni proksymalnego odcinka moczowodu [106, 110].
1.4.1.3.3. Otyłość Otyłość może powodować większe ryzyko okołooperacyjne oraz niższy wskaźnik skuteczności po litotrypsji falą uderzeniową i nefrolitotrypsji przezskórnej. 1.4.1.3.4. Skład kamienia Kamienie z bruszytu, jednowodnego szczawianu wapnia lub cystyny są szczególnie twarde, podobnie jak kamienie o dużej gęstości w przeglądowej tomografii komputerowej [36]. Przezskórna nefrolitotomia oraz ureterorenoskopia są alternatywami dla usuwania dużych kamieni opornych na litotrypsję falą uderzeniową.
1.4.1.3.5. Droga kamicza Droga kamicza jest skupiskiem fragmentów kamienia lub piasku nerkowego w moczowodzie, które powoduje zaburzenia przepływu moczu [112]. Droga kamicza występuje po litotrypsji falą uderzeniową w 4-7% przypadków [113], a głównym czynnikiem jej powstawania jest wielkości kamienia [114]. Założenie cewnika do moczowodu przed litotrypsją falą
uderzeniową zapobiega powstawaniu drogi kamiczej
w przypadku kamieni o średnicy >15 mm [115].
Głównym powikłaniem obecności drogi kamiczej jest
niedrożność moczowodu, która przebiega bezobjawowo
w 23% przypadków [116, 117].
1.4.2. Specyficzne postępowanie w kamicy nerkowej Przebieg naturalny kamicy nerkowej z małymi bezobjawowymi kamieniami nie jest dobrze poznany. Ryzyko progresji jest nieznane. Nadal nie ma konsensusu co do czasu trwania obserwacji oraz rodzaju i momentu interwencji. Postępowanie polega na obserwacji, chemolizie lub zabiegowym usunięciu kamienia. 1.4.2.1. Rodzaje leczenia 1.4.2.1.1. Leczenie zachowawcze (obserwacja)
1.4.2.1.2. Leczenie farmakologiczne 1.4.2.1.2.1. Przezskórna chemoliza Obecnie przezskórna chemoliza jest rzadko stosowana. Przezskórne płukanie środkami rozpuszczającymi złogi może być opcją w przypadku kamieni infekcyjnych oraz moczanowych [122, 123]. Do rozpuszczania kamieni struwitowych można stosować roztwór Suby-s G (10% hemiacydryna; pH 3,5-4) [124]. 1.4.2.1.2.2. Doustna ch emoliza
Kamienie złożone z kwasu moczowego, ale nie moczany
sodu lub amonu, mogą być rozpuszczone poprzez
doustną chemolizę. Wcześniejsza analiza kamienia
może dostarczyć informacji na temat jego składu. Pomiar
pH moczu oraz badanie rentgenowskie mogą dostarczyć
informacji na temat rodzaju kamienia.
1.4.2.1.3. Litotrypsja falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo (SWL)
Skuteczność metody zależy od litotryptera oraz następujących
czynników: 1.4.2.1.3.1. Przeciwwskazania)
Istnieje kilka przeciwwskazań do stosowania litotrypsji
falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo: 1.4.2.1.3.2. Dobra praktyka kliniczna CewnikowanieRutynowe stosowanie cewnika moczowodowego przed SWL nie zwiększa wskaźnika pacjentów wolnych od złogów (SFR) [130] (poziom wiarygodności: 1b). Cewnik JJ zmniejsza ryzyko kolki nerkowej i niedrożności, ale nie zmniejsza częstości powstawania drogi kamiczej ani powikłań infekcyjnych [131]. Rozrusznik sercaPacjenci z rozrusznikiem serca mogą być leczeni SWL pod warunkiem, że zostaną podjęte odpowiednie środki ostrożności; pacjenci z wszczepionym kardiowerterem- defibrylatorem muszą być leczeni ze szczególną starannością (czasowe przeprogramowanie trybu pracy podczas leczenia SWL). W przypadku litotrypterów nowej generacji przeprogramowanie może nie być konieczne [132]. Wartości fali uderzeniowejObniżenie częstotliwości fali uderzeniowej z 120 do 60-90 fal uderzeniowych/min poprawia SFR [83, 133-137]. Stopień uszkodzenia tkanek wzrasta wraz z częstotliwością fali uderzeniowej [138-142].
Liczba impulsów fal uderzeniowych, ustawienie energii i powtarzanie leczeniaLiczba impulsów fal uderzeniowych, które mogą być dostarczone podczas każdej sesji leczniczej, zależy od rodzaju litotryptera i energii fal uderzeniowych. Nie ma konsensusu co do maksymalnej liczby impulsów fal uderzeniowych. Rozpoczęcie SWL niskimi wartościami energii ze stopniowym jej zwiększaniem może powodować skurcz naczyń w trakcie leczenia [140], co działa nefroprotekcyjnie [143, 144]. Badania na zwierzętach [145] i prospektywne badanie z randomizacją [146] wykazały wyższą wartość SFR (96% vs 72%) przy stopniowym zwiększaniu energii. Badanie nie wykazało różnicy odnośnie powikłań po SWL i fragmentacji kamienia niezależnie od stopniowania energii [147]. Brak jest jednoznacznych danych na temat wymaganych odstępów czasu pomiędzy kolejnymi sesjami SWL. Doświadczenie kliniczne wskazuje na możliwość powtarzania sesji (w ciągu 1 dnia dla kamieni moczowodu).
Poprawa sprzężenia akustycznegoWłaściwe sprzężenie akustyczne pomiędzy głowicą a skórą pacjenta jest istotne. Defekty (pęcherzyki powietrza) w żelu stosowanym podczas zabiegu odbijają do 99% fal [148]. Żel do USG jest prawdopodobnie najczęściej używaną substancją podczas zabiegu [149].
Kontrola zabieguWyniki leczenia zależą od operatora, doświadczeni klinicyści uzyskują lepsze wyniki. Podczas zabiegu uważna kontrola lokalizacji kamienia przyczynia się do poprawy wyników leczenia [150].
Kontrola bóluKontrola bólu podczas leczenia jest konieczna w celu ograniczenia ruchów pacjenta wywołanych bólem [151-153].
Profilaktyka antybiotykowaNie zaleca się standardowej profilaktyki antybiotykowej przed SWL. Jednakże profilaktyka jest zalecana w przypadkach planowania wprowadzenia cewnika oraz w przypadku zwiększonego ryzyka obecności bakterii (kamienie infekcyjne, cewnik, nefrostomia) [154-156].
Leczenie ułatwiające wydalenie kamienia po SWLLeczenie ułatwiające wydalenie kamienia po SWL dla kamieni nerkowych i moczowodu może przyspieszyć i zwiększyć SFR, a także zmniejszyć konieczność zastosowania dodatkowych leków przeciwbólowych [157-166]. 1.4.2.1.3.3. Powikłania związane z SWL W porównaniu do PNL i URS obserwuje się mniej powikłań związanych z SWL [167, 168] (tab. 1.4.1). Związek pomiędzy SWL a nadciśnieniem lub cukrzycą nie został dobrze poznany. Opublikowane dane są sprzeczne, jednak nie ma dowodów potwierdzających hipotezę o długofalowym niekorzystnym wpływie SWL [182-186]. 1.4.2.1.4. Metody endourologiczne 1.4.2.1.4.1. Przezskórna nefrolitotrypsja (PNL) Przezskórna nefrolitotrypsja jest standardową procedurą w postępowaniu z dużym kamieniem nerkowym. Dostępne są sztywne oraz giętkie endoskopy, a wybór metody zależy głównie od preferencji operatora. Standardowo rurka Amplatza ma średnicę 24- 30 F. Stosuje się także rurki o średnicy <18 F, początkowo jedynie u dzieci, jednak obecnie coraz częściej także u dorosłych. Ich skuteczność wydaje się wysoka, jednak korzyść z ich zastosowania w porównaniu do standardowego PNL musi zostać wykazana [187]. Istnieje kilka dowodów wskazujących na mniejszą częstość powikłań krwotocznych, ale dalsze badania muszą jednoznacznie ocenić ten aspekt. Użycie mniejszych narzędzi niesie ryzyko zwiększenia ciśnienia wewnątrznerkowego [7, 188-192]. 1.4.2.1.4.1.1. Przeciwwskazania
Pacjenci otrzymujący terapię przeciwkrzepliwą muszą
być monitorowani przed zabiegiem i po zabiegu. Terapia
przeciwkrzepliwa musi zostać przerwana przed
PNL [105]. 1.4.2.1.4.1.2. Dobra praktyka kliniczna Litotrypsja wewnątrzustrojowaDostępnych jest kilka metod litotrypsji wewnątrzustrojowej. Podczas ureterorenoskopii sztywnym ureterorenoskopem najczęściej wykorzystywane są metody ultradźwiękowe i pneumatyczne. Podczas mini- PCNL laserowa litotrypsja wiąże się z mniejszym ryzykiem przemieszczenia kamienia w porównaniu do litotrypsji pneumatycznej [193]. Standardem dla ureterorenoskopii jest laser holmowy (HO:YAG) [194]. Elektrohydrauliczna litotrypsja jest wysoce skuteczna, jednak nie jest rozpatrywana jako metoda pierwszego rzutu z powodu możliwych powikłań [195].
Diagnostyka obrazowa przed zabiegiemW szczególności przy PNL badanie ultrasonograficzne oraz tomografia komputerowa nerek i otaczających struktur dostarczają informacji dotyczących położenia organów wewnętrznych w pobliżu dostępu przezskórnego (np. śledziony, wątroby, jelita grubego, opłucnej i płuc) [196].
Ułożenie pacjentaPozycje na plecach oraz na brzuchu są jednakowo bezpieczne. Większość badań nie wykazuje korzyści z PNL przeprowadzonej w pozycji na plecach pod względem czasu zabiegu. W niektórych badaniach SFR jest niższy w pozycji na plecach, pomimo dłuższego czasu zabiegu. Pozycja na brzuchu stwarza więcej możliwości do wykonania nakłucia i jest z tego względu preferowana w kamicy górnego bieguna nerki lub w zabiegach z wytworzeniem wielokrotnego dostępu [197-199]. NakłuciePrzemieszczenie okrężnicy na drogę dostępu PNL może doprowadzić do jej uszkodzenia. Przedoperacyjna tomografia komputerowa lub śródoperacyjne badanie ultrasonograficzne pozwalają na identyfikację tkanek pomiędzy skórą a nerką i redukują przypadki uszkodzenia jelit [200, 201]. Poszerzenie dostępuPoszerzenie przezskórnego dostępu można osiągnąć przy użyciu metalowych rozszerzadeł teleskopowych lub za pomocą balonu. Chociaż istnieją prace badawcze dowodzące, że technika jednoetapowego rozszerzenia jest tak samo skuteczna jak inne metody, różnice są najprawdopodobniej w większym stopniu związane z doświadczeniem operatora niż z rodzajem zastosowanej techniki [200]. Nefrostomia i cewniki
Decyzja o wytworzeniu nefrostomii po PNL zależy
od takich czynników, jak: Wykonanie małego rozmiaru nefrostomii wydaje się korzystne pod względem redukcji bólu pooperacyjnego [202, 203]. Zabieg PNL bez drenażu oraz bez umieszczenia cewnika w przetoce nerkowej nazywany jest totally tubeless. W niepowikłanych przypadkach związany jest z krótszym pobytem chorego w szpitalu. Nie wykazano niekorzystnych skutków związanych z zastosowaniem tej metody [204-206].
1.4.2.1.4.1.3. Powikłania Najczęstszymi powikłaniami po zabiegu PNL są: gorączka i krwawienie, wyciek moczu oraz problemy spowodowane kamieniami resztkowymi (tab. 1.4.2).
Gorączka okołooperacyjna może pojawić się nawet u pacjentów z ujemnym wynikiem przedoperacyjnego posiewu moczu oraz u pacjentów po zastosowaniu przedoperacyjnej profilaktyki antybiotykowej, ponieważ same kamienie nerkowe mogą być źródłem zakażenia. Śródooperacyjne wykonanie posiewu może pomóc w doborze antybiotyków stosowanych po zabiegu [208, 209]. Utrzymanie ciśnienia w miedniczce nerkowej <30 mm Hg oraz drożnego pooperacyjnego drenażu może być istotnym czynnikiem chroniącym przed posocznicą. Krwawienie po PNL może być leczone krótkim zaciśnięciem cewnika nefrostomijnego. Wysoce selektywna embolizacja gałęzi tętniczych może być konieczna w przypadku poważnego krwawienia. 1.4.2.1.4.2. Ureterorenoskopia Ulepszenia techniczne, w tym miniaturyzacja endoskopów, poprawa mechanizmu wygięcia końcówki endoskopu, polepszenie jakości optyki oraz wprowadzenie elementów jednorazowego użycia, doprowadziły do popularyzacji ureterorenoskopii jako metody leczenia kamicy nerkowej i moczowodowej. Znaczny postęp technologiczny został osiągnięty dla RIRS (retrograde intrarenal surgery), czyli minimalnie inwazyjnych metod przezcewkowego endoskopowego leczenia różnych schorzeń dróg moczowych [210-212]. Polepszenie jakości obrazu pozwala na osiągnięcie krótszego czasu zabiegów [211-213]. Kamienie, których nie można wydobyć bezpośrednio, muszą zostać rozkruszone. Jeśli dostęp do kamienia w celu rozkruszenia jest trudny, pomocne może być przemieszczenie go do lepiej dostępnego kielicha [214].
1.4.2.1.4.3. Operacja otwarta i laparoskopowa Postępy w SWL i endourologii (URS i PNL) znacząco zmniejszyły liczbę wskazań do operacji otwartych lub laparoskopowych [215-221]. Istnieje konsensus co do faktu, że najbardziej złożone kamienie, włączając częściową i pełną kamicę odlewową, powinny zostać usunięte w pierwszej kolejności metodą PNL. Połączenie PNL i RIRS może być również właściwą alternatywą. Jednakże, gdy dostęp przezskórny lub wielokrotne próby zabiegów endourologicznych nie były skuteczne, otwarta albo laparoskopowa operacja mogą być uzasadnioną opcją leczenia [222-229].
1.4.2.2. Wskazania do usunięcia kamieni nerkowych [230]
Wskazania do usunięcia kamieni nerkowych:
-wzrost kamienia, Ryzyko objawowego epizodu lub konieczność interwencji operacyjnej u pacjentów bezobjawowych wynosi około 0-25% rocznie, ze skumulowanym prawdopodobieństwem wystąpienia w ciągu 5 lat wynoszącym 48,5% [231-234]. Prospektywne randomizowane, kontrolowane badanie kliniczne z więcej niż 2-letnią kliniczną obserwacją wykazało brak znaczącej różnicy pomiędzy SWL a obserwacją, gdy porównano pacjentów z bezobjawowymi kamieniami kielicha <15 mm pod względem SFR, objawów, wymaganego dodatkowego leczenia, jakości życia, funkcji nerek i pobytu w szpitalu [235]. Chociaż niektóre badania zalecają profilaktyczne zabiegi u pacjentów z kamicą w celu uniknięcia kolki nerkowej, krwiomoczu, zakażenia lub wzrostu kamienia, to zanotowano sprzeczne doniesienia [231, 233, 236]. W prawie 5-letnim okresie obserwacji po SWL dwa badania wykazały, że do 25% pacjentów z małymi resztkowymi fragmentami kamienia wymagało leczenia [171, 237].
1.4.2.3. Wybór metody usunięcia kamienia] 1.4.2.3.1. Kamienie w miedniczce nerkowej lub górnych/środkowych kielichach] Dostępne obecnie metody usunięcia kamieni nerkowych to SWL, PNL i RIRS. Podczas gdy skuteczność PNL jest silnie zależna od rozmiaru kamienia, SFR po SWL lub URS są odwrotnie proporcjonalne do rozmiaru kamienia [240-243]. SWL osiąga wysokie SFR dla kamieni do 20 mm, wyłączając kamienie dolnego bieguna nerki [242, 244]. Kamienie >20 mm powinny być pierwotnie leczone PNL, ponieważ SWL często wymaga wielokrotnych powtórzeń i jest obarczone ryzykiem wystąpienia zaburzeń drożności moczowodu z koniecznością wykonania wspomagających procedur (ryc. 1.4.1) [167]. RIRS nie może być zalecane jako metoda pierwszego rzutu dla kamieni >20 mm w niepowikłanych przypadkach, jako że SFR w tej sytuacji się zmniejsza [245-247]. Jednakże RIRS może być metodą pierwszego rzutu u pacjentów, u których PNL jest przeciwwskazane.
1.4.2.3.2. Kamienie dolnego bieguna nerki SFR po SWL wydaje się być niższe dla kamieni dolnych kielichów niż dla innych śródnerkowych lokalizacji. Chociaż skuteczność SWL nie jest ograniczona, fragmenty kamienia często pozostają w kielichach i powodują nawracające tworzenie kamienia. Wykazano, że SFR dla metody SWL dla kamieni dolnego bieguna nerki wynosi 25-95%. Niektórzy zalecają zastosowanie metod endoskopowych nawet dla kamieni mniejszych niż 1 cm [167, 240-244, 247-254].
Skuteczność leczenia kamieni metodą SWL mogą
osłabić następujące czynniki:
Jeżeli istnieją negatywne czynniki prognostyczne dla SWL, PNL i RIRS mogą być uzasadnioną opcją nawet dla mniejszych kamieni [248]. RIRS wydaje się mieć porównywalną skuteczność do SWL [167, 244]. Niedawne doniesienia kliniczne sugerują wyższą wartość SFR dla RIRS w porównaniu do SWL, ale kosztem większej inwazyjności. W zależności od doświadczenia i umiejętności operatora kamienie do 3 cm mogą być leczone metodą RIRS [250, 256-258]. W przypadkach kamieni złożonych dostęp laparoskopowy lub otwarty jest możliwą alternatywą.
Oprac.: lek. Michał Matuszewski Część pierwsza Wytycznych European Association of Urology, dotycząca rozpowszechnienia, etiologii, ryzyka nawrotu, klasyfikacji i diagnostyki kamicy moczowej, ukazała się w numerze 4 -Przeglądu Urologicznego- na s. 37-42. Piśmiennictwo:
73.Phillips, E., et al. Emergency room management of ureteral calculi: current practices.
J Endourol, 2009. 23: 1021. 74.Micali, S., et al. Medical therapy of urolithiasis. J Endourol, 2006. 20: 841.
75.Engeler, D.S., et al. The ideal analgesic treatment for acute renal colic--theory and practice.
Scand J Urol Nephrol, 2008. 42: 137.
76.Shokeir, A.A., et al. Resistive index in renal colic: the effect of nonsteroidal anti-inflammatory drugs. BJU Int, 1999. 84: 249.
77.Krum, H., et al. Blood pressure and cardiovascular outcomes in patients taking nonsteroidal antiinflammatory drugs. Cardiovasc Ther, 2012. 30: 342.
78.Bhala, N., et al. Vascular and upper gastrointestinal effects of non-steroidal anti-inflammatory drugs: meta-analyses of individual participant data from randomised trials. Lancet, 2013. 382: 769.
79.Holdgate, A., et al. Nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) versus opioids for acute renal colic. Cochrane Database Syst Rev, 2005: CD004137.
80.Ebell, M.H. NSAIDs vs. opiates for pain in acute renal colic. Am Fam Physician, 2004. 70: 1682.
81.Holdgate, A., et al. Systematic review of the relative efficacy of non-steroidal anti-inflammatory drugs and opioids in the treatment of acute renal colic. BMJ, 2004. 328: 1401.
82.Seitz, C., et al. Medical therapy to facilitate the passage of stones: what is the evidence?
Eur Urol, 2009. 56: 455.
83.Li, W.M., et al. Clinical predictors of stone fragmentation using slow-rate shock wave lithotripsy. Urol Int, 2007. 79: 124.
84.Ramsey, S., et al. Evidence-based drainage of infected hydronephrosis secondary to ureteric calculi. J Endourol, 2010. 24: 185.
85.Lynch, M.F., et al. Percutaneous nephrostomy and ureteric stent insertion for acute renal deobstruction: Consensus based guidance. British Journal of Medical & Surgical Urology, 2008. 1: 120.
86.Pearle, M.S., et al. Optimal method of urgent decompression of the collecting system for obstruction and infection due to ureteral calculi. J Urol, 1998. 160: 1260.
87.ElSheemy, M.S., et al. Ureteric stents vs percutaneous nephrostomy for initial urinary drainage in children with obstructive anuria and acute renal failure due to ureteric calculi: a prospective, randomised study. BJU Int, 2015. 115: 473.
88.Lo, C.W., et al. Effectiveness of Prophylactic Antibiotics against Post-Ureteroscopic Lithotripsy Infections: Systematic Review and Meta-Analysis. Surg Infect (Larchmt), 2015. 16: 415.
89.Grabe, M. Antimicrobial agents in transurethral prostatic resection. J Urol, 1987. 138: 245.
90.Gravas, S., et al. Postoperative infection rates in low risk patients undergoing percutaneous nephrolithotomy with and without antibiotic prophylaxis: a matched case control study. J Urol, 2012. 188: 843.
91.Hsieh, C.H., et al. Are prophylactic antibiotics necessary in patients with preoperative sterile urine undergoing ureterorenoscopic lithotripsy? BJU Int, 2014. 113: 275.
92.Klingler, H.C., et al. Stone treatment and coagulopathy. Eur Urol, 2003. 43: 75.
93.Kefer, J.C., et al. Safety and efficacy of percutaneous nephrostolithotomy in patients on anticoagulant therapy. J Urol, 2009. 181: 144.
94.Baron, T.H., et al. Management of antithrombotic therapy in patients undergoing invasive procedures. N Engl J Med, 2013. 368: 2113.
95.Naspro, R., et al. Antiplatelet therapy in patients with coronary stent undergoing urologic surgery: is it still no man?s land? Eur Urol, 2013. 64: 101.
96.Eberli, D., et al. Urological surgery and antiplatelet drugs after cardiac and cerebrovascular accidents. J Urol, 2010. 183: 2128.
97.Razvi, H., et al. Risk factors for perinephric hematoma formation after shockwave lithotripsy: a matched case-control analysis. J Endourol, 2012. 26: 1478.
98.Rassweiler, J.J., et al. Treatment of renal stones by extracorporeal shockwave lithotripsy: an update. Eur Urol, 2001. 39: 187.
99.Fischer, C., et al. [Extracorporeal shock-wave lithotripsy induced ultrastructural changes to the renal parenchyma under aspirin use. Electron microscopic findings in the rat kidney]. Urologe A, 2007. 46: 150.
100.Becopoulos, T., et al. Extracorporeal lithotripsy in patients with hemophilia. Eur Urol, 1988. 14: 343.
101.Ishikawa, J., et al. Extracorporeal shock wave lithotripsy in von Willebrand?s disease. Int J Urol, 1996. 3: 58.
102.Zanetti, G., et al. Extracorporeal shockwave lithotripsy in patients treated with antithrombotic agents. J Endourol, 2001. 15: 237.
103.Schnabel, M.J., et al. Incidence and risk factors of renal hematoma: a prospective study of 1,300 SWL treatments. Urolithiasis, 2014. 42: 247.
104.Schnabel, M.J., et al. Antiplatelet and anticoagulative medication during shockwave lithotripsy.
J Endourol, 2014. 28: 1034.
105.Turna, B., et al. Safety and efficacy of flexible ureterorenoscopy and holmium:YAG lithotripsy for intrarenal stones in anticoagulated cases. J Urol, 2008. 179: 1415.
106.Toepfer, N.J., et al. The effect of antiplatelet and anticoagulant therapy on the clinical outcome of patients undergoing ureteroscopy. Urology, 2013. 82: 773.
107.Aboumarzouk, O.M., et al. Flexible ureteroscopy and holmium:YAG laser lithotripsy for stone disease in patients with bleeding diathesis: a systematic review of the literature. Int Braz J Urol, 2012. 38: 298.
108.Watterson, J.D., et al. Safety and efficacy of holmium: YAG laser lithotripsy in patients with bleeding diatheses. J Urol, 2002. 168: 442.
109.Elkoushy, M.A., et al. Ureteroscopy in patients with coagulopathies is associated with lower stone-free rate and increased risk of clinically significant hematuria. Int Braz J Urol, 2012. 38: 195.
110.Kuo, R.L., et al. Use of ureteroscopy and holmium:YAG laser in patients with bleeding diatheses. Urology, 1998. 52: 609.
111.Gupta, A.D., et al. Coronary stent management in elective genitourinary surgery. BJU Int, 2012. 110: 480.
112.Coptcoat, M.J., et al. The steinstrasse: a legacy of extracorporeal lithotripsy? Eur Urol, 1988. 14: 93.
113.Ather, M.H., et al. Does ureteral stenting prior to shock wave lithotripsy influence the need for intervention in steinstrasse and related complications? Urol Int, 2009. 83: 222.
114.Lucio, J., 2nd, et al. Steinstrasse predictive factors and outcomes after extracorporeal shockwave lithotripsy. Int Braz J Urol, 2011. 37: 477.
115.Al-Awadi, K.A., et al. Steinstrasse: a comparison of incidence with and without J stenting and the effect of J stenting on subsequent management. BJU Int, 1999. 84: 618.
118.Moursy, E., et al. Tamsulosin as an expulsive therapy for steinstrasse after extracorporeal shock wave lithotripsy: a randomized controlled study. Scand J Urol Nephrol, 2010. 44: 315.
119.Resim, S., et al. Role of tamsulosin in treatment of patients with steinstrasse developing after extracorporeal shock wave lithotripsy. Urology, 2005. 66: 945.
120.Goyal, R., et al. Does the type of steinstrasse predict the outcome of expectant therapy?
Indian Journal of Urology, 2006. 22: 135.
121.Rabbani, S.M. Treatment of steinstrasse by transureteral lithotripsy. Urol J, 2008. 5: 89.
122.Bernardo, N.O., et al. Chemolysis of urinary calculi. Urol Clin North Am, 2000. 27: 355.
123.Chugtai, M.N., et al. Management of uric acid stone. J Pak Med Assoc, 1992. 42: 153.
124.Tiselius, H.G., et al. Minimally invasive treatment of infection staghorn stones with shock wave lithotripsy and chemolysis. Scand J Urol Nephrol, 1999. 33: 286.
125.Becker, G. Uric acid stones. Nephrology, 2007. 12: S21.
126.El-Gamal, O., et al. Role of combined use of potassium citrate and tamsulosin in the management of uric acid distal ureteral calculi. Urol Res, 2012. 40: 219.
127.Ohmori, K., et al. Effects of shock waves on the mouse fetus. J Urol, 1994. 151: 255.
128.Streem, S.B., et al. Extracorporeal shock wave lithotripsy in patients with bleeding diatheses.
J Urol, 1990. 144: 1347.
129.Carey, S.W., et al. Extracorporeal shock wave lithotripsy for patients with calcified ipsilateral renal arterial or abdominal aortic aneurysms. J Urol, 1992. 148: 18.
130.Musa, A.A. Use of double-J stents prior to extracorporeal shock wave lithotripsy is not beneficial: results of a prospective randomized study. Int Urol Nephrol, 2008. 40: 19. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17394095
131.Mohayuddin, N., et al. The outcome of extracorporeal shockwave lithotripsy for renal pelvic stone with and without JJ stent--a comparative study. J Pak Med Assoc, 2009. 59: 143.
132.Platonov, M.A., et al. Pacemakers, implantable cardioverter/defibrillators, and extracorporeal shockwave lithotripsy: evidence-based guidelines for the modern era. J Endourol, 2008. 22: 243.
133.Yilmaz, E., et al. Optimal frequency in extracorporeal shock wave lithotripsy: prospective randomized study. Urology, 2005. 66: 1160.
134.Pace, K.T., et al. Shock wave lithotripsy at 60 or 120 shocks per minute: a randomized, double-blind trial. J Urol, 2005. 174: 595.
135.Madbouly, K., et al. Slow versus fast shock wave lithotripsy rate for urolithiasis: a prospective randomized study. J Urol, 2005. 173: 127.
136.Semins, M.J., et al. The effect of shock wave rate on the outcome of shock wave lithotripsy: a meta-analysis. J Urol, 2008. 179: 194.
137.Li, K., et al. Optimal frequency of shock wave lithotripsy in urolithiasis treatment: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. J Urol, 2013. 190: 1260.
138.Nguyen, D.P., et al. Optimization of Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy Delivery Rates Achieves Excellent Outcomes for Ureteral Stones: Results of a Prospective Randomized Trial. J Urol, 2015. 194: 418.
139.Pishchalnikov, Y.A., et al. Why stones break better at slow shockwave rates than at fast rates: in vitro study with a research electrohydraulic lithotripter. J Endourol, 2006. 20: 537.
140.Connors, B.A., et al. Extracorporeal shock wav e lithotripsy at 60 shock waves/min reduces renal injury in a porcine model. BJU Int, 2009. 104: 1004.
141.Moon, K.B., et al. Optimal shock wave rate for shock wave lithotripsy in urolithiasis treatment: a prospective randomized study. Korean J Urol, 2012. 53: 790.
142.Ng, C.F., et al. A prospective, randomized study of the clinical effects of shock wave delivery for unilateral kidney stones: 60 versus 120 shocks per minute. J Urol, 2012. 188: 837.
143.Connors, B.A., et al. Effect of initial shock wave voltage on shock wave lithotripsy-induced lesion size during step-wise voltage ramping. BJU Int, 2009. 103: 104.
144.Handa, R.K., et al. Optimising an escalating shockwave amplitude treatment strategy to protect the kidney from injury during shockwave lithotripsy. BJU Int, 2012. 110: E1041.
145.Maloney, M.E., et al. Progressive increase of lithotripter output produces better in-vivo stone comminution. J Endourol, 2006. 20: 603.
146.Demirci, D., et al. Comparison of conventional and step-wise shockwave lithotripsy in management of urinary calculi. J Endourol, 2007. 21: 1407.
147.Honey, R.J., et al. Shock wave lithotripsy: a randomized, double-blind trial to compare immediate versus delayed voltage escalation. Urology, 2010. 75: 38.
148.Pishchalnikov, Y.A., et al. Air pockets trapped during routine coupling in dry head lithotripsy can significantly decrease the delivery of shock wave energy. J Urol, 2006. 176: 2706.
149.Jain, A., et al. Effect of air bubbles in the coupling medium on efficacy of extracorporeal shock wave lithotripsy. Eur Urol, 2007. 51: 1680.
150.Logarakis, N.F., et al. Variation in clinical outcome following shock wave lithotripsy. J Urol, 2000. 163: 721.
151.Eichel, L., et al. Operator experience and adequate anesthesia improve treatment outcome with third-generation lithotripters. J Endourol, 2001. 15: 671.
152.Sorensen, C., et al. Comparison of intravenous sedation versus general anesthesia on the efficacy of the Doli 50 lithotriptor. J Urol, 2002. 168: 35.
153.Cleveland, R.O., et al. Effect of stone motion on in vitro comminution efficiency of Storz Modulith SLX. J Endourol, 2004. 18: 629.
154.Honey, R.J., et al. A prospective study examining the incidence of bacteriuria and urinary tract infection after shock wave lithotripsy with targeted antibiotic prophylaxis. J Urol, 2013. 189: 2112.
155.Lu, Y., et al. Antibiotic prophylaxis for shock wave lithotripsy in patients with sterile urine before treatment may be unnecessary: a systematic review and meta-analysis. J Urol, 2012. 188: 441.
156.Grabe M., et al. EAU Guidelines on Urological Infections, in EAU Guidelines, Edn. published as the 30th EAU Annual Meeting, Madrid, E.A.o.U.G. Office, Editor. 2015, European Association of Urology Guidelines Office: Arnhem, The Netherlands.
157.Gravina, G.L., et al. Tamsulosin treatment increases clinical success rate of single extracorporeal shock wave lithotripsy of renal stones. Urology, 2005. 66: 24.
158.Naja, V., et al. Tamsulosin facilitates earlier clearance of stone fragments and reduces pain after shockwave lithotripsy for renal calculi: results from an open-label randomized study. Urology, 2008. 72: 1006.
159.Bhagat, S.K., et al. Is there a role for tamsulosin in shock wave lithotripsy for renal and ureteral calculi? J Urol, 2007. 177: 2185.
160.Wang, H., et al. Effect of alpha1-adrenergic antagonists on lower ureteral stones with extracorporeal shock wave lithotripsy. Asian J Surg, 2010. 33: 37.
161.Zhu, Y., et al. alpha-Blockers to assist stone clearance after extracorporeal shock wave lithotripsy: a meta-analysis. BJU Int, 2010. 106: 256.
162.Hussein, M.M. Does tamsulosin increase stone clearance after shockwave lithotripsy of renal stones? A prospective, randomized controlled study. Scand J Urol Nephrol, 2010. 44: 27.
163.Singh, S.K., et al. Role of tamsulosin in clearance of upper ureteral calculi after extracorporeal shock wave lithotripsy: a randomized controlled trial. Urol J, 2011. 8: 14.
164.Zheng, S., et al. Tamsulosin as adjunctive treatment after shockwave lithotripsy in patients with upper urinary tract stones: a systematic review and meta-analysis. Scand J Urol Nephrol, 2010. 44: 425.
165.Falahatkar, S., et al. Is there a role for tamsulosin after shock wave lithotripsy in the treatment of renal and ureteral calculi? J Endourol, 2011. 25: 495.
166.Schuler, T.D., et al. Medical expulsive therapy as an adjunct to improve shockwave lithotripsy outcomes: a systematic review and meta-analysis. J Endourol, 2009. 23: 387.
167.Pearle, M.S., et al. Prospective, randomized trial comparing shock wave lithotripsy and ureteroscopy for lower pole caliceal calculi 1 cm or less. J Urol, 2005. 173: 2005.
168.Lingeman, J.E., et al. Comparison of results and morbidity of percutaneous nephrostolithotomy and extracorporeal shock wave lithotripsy. J Urol, 1987. 138: 485.
169.Sayed, M.A., et al. Steinstrasse after extracorporeal shockwave lithotripsy: aetiology, prevention and management. BJU Int, 2001. 88: 675.
170.Skolarikos, A., et al. Extracorporeal shock wave lithotripsy 25 years later: complications and their prevention. Eur Urol, 2006. 50: 981.
171.Osman, M.M., et al. 5-year-follow-up of patients with clinically insignificant residual fragments after extracorporeal shockwave lithotripsy. Eur Urol, 2005. 47: 860.
172.Tan, Y.M., et al. Clinical experience and results of ESWL treatment for 3,093 urinary calculi with the Storz Modulith SL 20 lithotripter at the Singapore general hospital. Scand J Urol Nephrol, 2002. 36: 363.
173.Muller-Mattheis, V.G., et al. Bacteremia during extracorporeal shock wave lithotripsy of renal calculi. J Urol, 1991. 146: 733.
174.Dhar, N.B., et al. A multivariate analysis of risk factors associated with subcapsular hematoma formation following electromagnetic shock wave lithotripsy. J Urol, 2004. 172: 2271.
175.Zanetti, G., et al. Cardiac dysrhythmias induced by extracorporeal shockwave lithotripsy.
J Endourol, 1999. 13: 409.
176.Rodrigues Netto, N., Jr., et al. Small-bowel perforation after shockwave lithotripsy. J Endourol, 2003. 17: 719.
177.Holmberg, G., et al. Perforation of the bowel during SWL in prone position. J Endourol, 1997. 11: 313.
178.Maker, V., et al. Gastrointestinal injury secondary to extracorporeal shock wave lithotripsy: a review of the literature since its inception. J Am Coll Surg, 2004. 198: 128.
179.Kim, T.B., et al. Life-threatening complication after extracorporeal shock wave lithotripsy for a renal stone: a hepatic subcapsular hematoma. Korean J Urol, 2010. 51: 212.
180.Ng, C.F., et al. Hepatic haematoma after shockwave lithotripsy for renal stones. Urol Res, 2012.
40: 785.
181.Chen, C.S., et al. Subcapsular hematoma of spleen--a complication following extracorporeal shock wave lithotripsy for ureteral calculus. Changgeng Yi Xue Za Zhi, 1992. 15: 215.
182.Lingeman, J.E., et al. Blood pressure changes following extracorporeal shock wave lithotripsy and other forms of treatment for nephrolithiasis. JAMA, 1990. 263: 1789.
183.Krambeck, A.E., et al. Diabetes mellitus and hypertension associated with shock wave lithotripsy of renal and proximal ureteral stones at 19 years of followup. J Urol, 2006. 175: 1742.
184.Eassa, W.A., et al. Prospective study of the long-term effects of shock wave lithotripsy on renal function and blood pressure. J Urol, 2008. 179: 964.
185.Yu, C., et al. A systematic review and meta-analysis of new onset hypertension after extracorporeal shock wave lithotripsy. Int Urol Nephrol, 2014. 46: 719.
186.Fankhauser, C.D., et al. Long-term Adverse Effects of Extracorporeal Shock-wave Lithotripsy for Nephrolithiasis and Ureterolithiasis: A Systematic Review. Urology, 2015. 85: 991.
187.Lu, Y., et al. Randomized prospective trial of tubeless versus conventional minimally invasive percutaneous nephrolithotomy. World J Urol, 2013. 31: 1303.
188.Mishra, S., et al. Prospective comparative study of miniperc and standard PNL for treatment of 1 to 2 cm size renal stone. BJU Int, 2011. 108: 896.
189.Knoll, T., et al. Do patients benefit from miniaturized tubeless percutaneous nephrolithotomy?
A comparative prospective study. J Endourol, 2010. 24: 1075.
190.Sabnis, R.B., et al. Micropercutaneous nephrolithotomy (microperc) vs retrograde intrarenal surgery for the management of small renal calculi: a randomized controlled trial. BJU Int, 2013. 112: 355.
191.Yamaguchi, A., et al. Operating times and bleeding complications in percutaneous nephrolithotomy: a comparison of tract dilation methods in 5,537 patients in the Clinical Research Office of the Endourological Society Percutaneous Nephrolithotomy Global Study. J Endourol, 2011. 25: 933.
192.Tepeler, A., et al. Comparison of intrarenal pelvic pressure during micro-percutaneous nephrolithotomy and conventional percutaneous nephrolithotomy. Urolithiasis, 2014. 42: 275.
193.Ganesamoni, R., et al. Prospective randomized controlled trial comparing laser lithotripsy with pneumatic lithotripsy in miniperc for renal calculi. J Endourol, 2013. 27: 1444.
194.Gupta, P.K. Is the holmium:YAG laser the best intracorporeal lithotripter for the ureter? A 3-year retrospective study. J Endourol, 2007. 21: 305.
195.Hofbauer, J., et al. Electrohydraulic versus pneumatic disintegration in the treatment of ureteral stones: a randomized, prospective trial. J Urol, 1995. 153: 623.
196.Andonian, S., et al. Does imaging modality used for percutaneous renal access make a difference? A matched case analysis. J Endourol, 2013. 27: 24.
197.Astroza, G., et al. Effect of supine vs prone position on outcomes of percutaneous nephrolithotomy in staghorn calculi: results from the Clinical Research Office of the Endourology Society Study. Urology, 2013. 82: 1240.
198.Wang, Y., et al. Prone versus modified supine position in percutaneous nephrolithotomy: a prospective randomized study. Int J Med Sci, 2013. 10: 1518.
199.Zhang, X., et al. Is the supine position superior to the prone position for percutaneous nephrolithotomy (PCNL)? Urolithiasis, 2014. 42: 87.
200.Osman, M., et al. Percutaneous nephrolithotomy with ultrasonography-guided renal access: experience from over 300 cases. BJU Int, 2005. 96: 875.
201.Jessen, J.P., et al. Percutaneous nephrolithotomy under combined sonographic/radiologic guided puncture: results of a learning curve using the modified Clavien grading system. World J Urol, 2013. 31: 1599. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23283412
202.Desai, M.R., et al. A prospective randomized comparison of type of nephrostomy drainage following percutaneous nephrostolithotomy: large bore versus small bore versus tubeless. J Urol, 2004. 172: 565.
203.Cormio, L., et al. Exit strategies following percutaneous nephrolithotomy (PCNL): a comparison of surgical outcomes in the Clinical Research Office of the Endourological Society (CROES) PCNL Global Study. World J Urol, 2013. 31: 1239.
204.Istanbulluoglu, M.O., et al. Effectiveness of totally tubeless percutaneous nephrolithotomy in selected patients: a prospective randomized study. Int Urol Nephrol, 2009. 41: 541.
205.Gonen, M., et al. Tubeless and stentless percutaneous nephrolithotomy in patients requiring supracostal access. Urol Int, 2009. 82: 440.
206.Garofalo, M., et al. Tubeless procedure reduces hospitalization and pain after percutaneous nephrolithotomy: results of a multivariable analysis. Urolithiasis, 2013. 41: 347.
207.Seitz, C., et al. Incidence, prevention, and management of complications following percutaneous nephrolitholapaxy. Eur Urol, 2012. 61: 146.
208.Zanetti, G., et al. Infections and urolithiasis: current clinical evidence in prophylaxis and antibiotic therapy. Arch Ital Urol Androl, 2008. 80: 5.
209.Gonen, M., et al. Factors affecting fever following percutaneous nephrolithotomy: a prospective clinical study. J Endourol, 2008. 22: 2135.
210.Wendt-Nordahl, G., et al. Do new generation flexible ureterorenoscopes offer a higher treatment success than their predecessors? Urol Res, 2011. 39: 185.
211.Binbay, M., et al. Is there a difference in outcomes between digital and fiberoptic flexible ureterorenoscopy procedures? J Endourol, 2010. 24: 1929.
212.Humphreys, M.R., et al. A new world revealed: early experience with digital ureteroscopy.
J Urol, 2008. 179: 970.
213.Mitchell, S., et al. First digital flexible ureterorenoscope: initial experience. J Endourol, 2008. 22: 47.
214.Auge, B.K., et al. Ureteroscopic management of lower-pole renal calculi: technique of calculus displacement. J Endourol, 2001. 15: 835.
215.Assimos, D.G., et al. The role of open stone surgery since extracorporeal shock wave lithotripsy.
J Urol, 1989. 142: 263.
216.Segura, J.W. Current surgical approaches to nephrolithiasis. Endocrinol Metab Clin North Am, 1990. 19: 919.
217.Honeck, P., et al. Does open stone surgery still play a role in the treatment of urolithiasis? Data of a primary urolithiasis center. J Endourol, 2009. 23: 1209.
218.Bichler, K.H., et al. Indications for open stone removal of urinary calculi. Urol Int, 1997. 59: 102.
219.Paik, M.L., et al. Is there a role for open stone surgery? Urol Clin North Am, 2000. 27: 323.
220.Ansari, M.S., et al. Impact of socioeconomic status in etiology and management of urinary stone disease. Urol Int, 2003. 70: 255.
221.Alivizatos, G., et al. Is there still a role for open surgery in the management of renal stones? Curr Opin Urol, 2006. 16: 106.
222.Basiri, A., et al. Comparison of safety and efficacy of laparoscopic pyelolithotomy versus percutaneous nephrolithotomy in patients with renal pelvic stones: a randomized clinical trial.
Urol J, 2014. 11: 1932.
223.Beltrami, P., et al. The endourological treatment of renal matrix stones. Urol Int, 2014. 93: 394.
224.Prakash, J., et al. Retroperitoneoscopic versus open mini-incision ureterolithotomy for upper- and mid-ureteric stones: a prospective randomized study. Urolithiasis, 2014. 42: 133.
225.Singh, V., et al. Prospective randomized comparison of retroperitoneoscopic pyelolithotomy versus percutaneous nephrolithotomy for solitary large pelvic kidney stones. Urol Int, 2014. 92: 392.
226.Al-Hunayan, A., et al. Management of solitary renal pelvic stone: laparoscopic retroperitoneal pyelolithotomy versus percutaneous nephrolithotomy. J Endourol, 2011. 25: 975.
227.Skolarikos, A., et al. Laparoscopic urinary stone surgery: an updated evidence-based review.
Urol Res, 2010. 38: 337.
228.Giedelman, C., et al. Laparoscopic anatrophic nephrolithotomy: developments of the technique in the era of minimally invasive surgery. J Endourol, 2012. 26: 444.
229.Wang, X., et al. Laparoscopic pyelolithotomy compared to percutaneous nephrolithotomy as surgical management for large renal pelvic calculi: a meta-analysis. J Urol, 2013. 190: 888.
230.Brandt, B., et al. Painful caliceal calculi. The treatment of small nonobstructing caliceal calculi in patients with symptoms. Scand J Urol Nephrol, 1993. 27: 75.
231.Glowacki, L.S., et al. The natural history of asymptomatic urolithiasis. J Urol, 1992. 147: 319.
232.Burgher, A., et al. Progression of nephrolithiasis: long-term outcomes with observation of asymptomatic calculi. J Endourol, 2004. 18: 534.
233.Hubner, W., et al. Treatment of caliceal calculi. Br J Urol, 1990. 66: 9.
234.Inci, K., et al. Prospective long-term followup of patients with asymptomatic lower pole caliceal stones. J Urol, 2007. 177: 2189.
235.Keeley, F.X., Jr., et al. Preliminary results of a randomized controlled trial of prophylactic shock wave lithotripsy for small asymptomatic renal calyceal stones. BJU Int, 2001. 87: 1.
236.Collins, J.W., et al. Is there a role for prophylactic shock wave lithotripsy for asymptomatic calyceal stones? Curr Opin Urol, 2002. 12: 281.
237.Rebuck, D.A., et al. The natural history of renal stone fragments following ureteroscopy. Urology, 2011. 77: 564.
238.Andersson, L., et al. Small renal caliceal calculi as a cause of pain. J Urol, 1983. 130: 752.
239.Mee, S.L., et al. Small caliceal stones: is extracorporeal shock wave lithotripsy justified?
J Urol, 1988. 139: 908.
240.Argyropoulos, A.N., et al. Evaluation of outcome following lithotripsy. Curr Opin Urol, 2010. 20: 154.
241.Srisubat, A., et al. Extracorporeal shock wave lithotripsy (ESWL) versus percutaneous nephrolithotomy (PCNL) or retrograde intrarenal surgery (RIRS) for kidney stones. Cochrane Database Syst Rev, 2014. 11: CD007044.
242.Sahinkanat, T., et al. Evaluation of the effects of relationships between main spatial lower pole calyceal anatomic factors on the success of shock-wave lithotripsy in patients with lower pole kidney stones. Urology, 2008. 71: 801.
243.Danuser, H., et al. Extracorporeal shock wave lithotripsy of lower calyx calculi: how much is treatment outcome influenced by the anatomy of the collecting system? Eur Urol, 2007. 52: 539.
244.Preminger, G.M. Management of lower pole renal calculi: shock wave lithotripsy versus percutaneous nephrolithotomy versus flexible ureteroscopy. Urol Res, 2006. 34: 108.
245.Zheng, C., et al. Retrograde intrarenal surgery versus percutaneous nephrolithotomy for treatment of renal stones >2 cm: a meta-analysis. Urol Int, 2014. 93: 417.
246.Karakoyunlu, N., et al. A comparison of standard PCNL and staged retrograde FURS in pelvis stones over 2 cm in diameter: a prospective randomized study. Urolithiasis, 2015. 43: 283.
247.Donaldson, J.F., et al. Systematic review and meta-analysis of the clinical effectiveness of shock wave lithotripsy, retrograde intrarenal surgery, and percutaneous nephrolithotomy for lower-pole renal stones. Eur Urol, 2015. 67: 612.
248.Kumar, A., et al. A prospective, randomized comparison of shock wave lithotripsy, retrograde intrarenal surgery and miniperc for treatment of 1 to 2 cm radiolucent lower calyceal renal calculi: a single center experience. J Urol, 2015. 193: 160.
249.Sener, N.C., et al. Prospective randomized trial comparing shock wave lithotripsy and flexible ureterorenoscopy for lower pole stones smaller than 1 cm. Urolithiasis, 2014. 42: 127.
250.Manikandan, R., et al. Do anatomic factors pose a significant risk in the formation of lower pole stones? Urology, 2007. 69: 620.
251.Sumino, Y., et al. Predictors of lower pole renal stone clearance after extracorporeal shock wave lithotripsy. J Urol, 2002. 168: 1344.
252.De, S., et al. Percutaneous nephrolithotomy versus retrograde intrarenal surgery: a systematic review and meta-analysis. Eur Urol, 2015. 67: 125.
253.Gokce G., et al. The evaluation of extracorporeal shockwave lithotripsy (ESWL), retrograde intrarenal surgery (RIRS) and micro percutaneous nephrolithotomy (mPCNL) treatments in kidney stones smaller than two centimeters. J Endourol, 2014. 28: A267.
254.Sener, N.C., et al. Asymptomatic lower pole small renal stones: shock wave lithotripsy, flexible ureteroscopy, or observation? A prospective randomized trial. Urology, 2015. 85: 33.
255.Madbouly, K., et al. Impact of lower pole renal anatomy on stone clearance after shock wave lithotripsy: fact or fiction? J Urol, 2001. 165: 1415.
256.Hyams, E.S., et al. Flexible ureterorenoscopy and holmium laser lithotripsy for the management of renal stone burdens that measure 2 to 3 cm: a multi-institutional experience. J Endourol, 2010. 24: 1583.
257.Riley, J.M., et al. Retrograde ureteroscopy for renal stones larger than 2.5 cm. J Endourol, 2009. 23: 1395.
258.Aboumarzouk, O.M., et al. Extracorporeal shock wave lithotripsy (ESWL) versus ureteroscopic management for ureteric calculi. Cochrane Database Syst Rev, 2012. 5: CD006029.
|