| ||||||||
Wpływ dodatkowego leczenia docetakselem lub/ i kwasem zoledronowym na przeżywalność chorych na raka stercza leczonych długotrwałą deprywacją androgenową - wyniki randomizowanego badania STAMPEDESTAMPEDE investigators. Addition of docetaxel, zoledronic acid, or both to first-line long-term hormone therapy in prostate cancer (STAMPEDE): survival results from an adaptive, multiarm, multistage, platform randomised controlled trial
James ND1, Sydes MR2, Clarke NW3, Mason MD4, Dearnaley DP5, Spears MR6, Ritchie AW6, Parker CC5, Russell JM7, Attard G5, de Bono J5,
Cross W8,Jones RJ7,Thalmann G9, Amos C6, Matheson D10, Millman R10>, Alzouebi M11, Beesley S12, Birtle AJ13, Brock S14, Cathomas R15, Chakraborti P16, Chowdhury S17, Cook A18, Elliott T19, Gale J20, Gibbs S21, Graham JD22, Hetherington J23, Hughes R24, Laing R25, McKinna F26, McLaren DB27, O'Sullivan JM28, Parikh O29, Peedell C30, Protheroe A31, Robinson AJ32, Srihari N33, Srinivasan R34, Staffurth J4, Sundar S35, Tolan S36, Tsang D37, Wagstaff J38, Parmar MK6, STAMPEDE investigators Od lat 40. ubiegłego wieku długotrwała terapia hormonalna jest standardowym postępowaniem u chorych z zaawansowanym rakiem stercza. W ostatnich latach wprowadzono wiele leków, które wykazały skuteczność w leczeniu raka stercza w fazie, gdy progres choroby jest niezależny od kastracyjnego poziomu testosteronu. W przedstawionym badaniu obserwowano wyniki leczenia chorych z aktualnie zdiagnozowanym rakiem stercza i obecnymi przerzutami odległymi (M+), rakiem wysokiego ryzyka, który jest miejscowo zaawansowany i spełnione są co najmniej dwa z podanych kryteriów (tj. T3/4, Gl.s. 8-10 i PSA >40 ng/ ml niezależnie od obecności choroby węzłowej (N0 lub N+) oraz rakiem o wysokim ryzyku nawrotu po wcześniejszym leczeniu miejscowym. Badanie STAMPEDE zaprojektowano, by zbadać, czy dołączenie nowych leków do standardowej długotrwałej hormonoterapii ma wpływ na przeżycie całkowite chorych. Standardowym leczeniem w przedstawionym badaniu była deprywacja androgenowa przez co najmniej 2 lata. Radioterapia była zalecana dla mężczyzn z chorobą N0M0 do listopada 2011 roku. Radioterapia była opcjonalna dla mężczyzn z chorobą węzłową, ale bez przerzutów odległych (M0N+). Chorych randomizowano w proporcji 2: 1: 1: 1 do grupy tylko standardowego leczenia (grupa kontrolna), standardowego leczenia i kwasu zoledronowego, standardowego leczenia i docetakselu lub standardowego leczenia z podawaniem zarówno kwasu zoledronowego, jak i docetakselu. Kwas zoledronowy (4 mg) podawano przez sześć cykli 3-tygodniowych, a następnie cztery razy w tygodniu do 2 lat, docetaksel (75 mg/m2) przez sześć cykli 3 tygodnie z prednizolonem w dawce 10 mg dziennie. Pierwotnym punktem końcowym badania było przeżycie całkowite. Porównania badanych grup dokonano parami z grupą kontrolą. Leczenie przerywano w przypadku postępu choroby lub objawów ubocznych niepoddających się leczeniu. Nadzór onkologiczny prowadzono co 6 tygodni do 6 miesięcy, co 12 tygodni do 2 lat, co 6 miesięcy do 5 lat, a następnie co roku. PSA oznaczano na każdej wizycie. Inne badania zlecał lekarz prowadzący. Objawy uboczne leczenia zapisywano na każdej wizycie. 2962 mężczyzn losowo przydzielono do czterech grup od 5 października 2005 roku do 31 marca 2013. Mediana wieku wynosiła 65 lat. 1817 (61%) mężczyzn miało chorobę M+, 448 (15%) było N+/XM0, a 697 (24%) miało N0M0. 165 (6%) mężczyzn było wcześniej leczonych miejscowo, a mediana PSA wynosiła 65 ng/ml (IQR - interquartile range 23-184). Mediana czasu obserwacji wynosiła 43 miesięcy (IQR 30-60). Pełne 6 cykli chemioterapii otrzymało 77% chorych w grupie leczenia standardowego i docetakselu oraz 71% w grupie leczenia standardowego, docetakselu i kwasu zoledronowego. Przy podawaniu do pięciu cykli chemioterapii objawy uboczne były główną przyczyną przerwania leczenia. Stopień 3 do 5 nasilenia objawów ubocznych stwierdzono u 399 (32%) chorych w leczeniu standardowym, 197 (32%) w leczeniu standardowym i docetakselem oraz 269 (52%) w grupie leczonej standardowo oraz docetakselem i kwasem zoledronowym. W grupie kontrolnej było 415 zgonów, w tym 347 (84%) z powodu raka stercza. Mediana całkowitego czasu przeżycia wyniosła 71 miesięcy dla leczenia standardowego. Porównując leczenie standardowe i leczenie standardowe wraz z kwasem zoledronowym, nie stwierdzono różnicy w całkowitej przeżywalności (p = 0,450). Natomiast stwierdzono znamienne wydłużenie przeżywalności całkowitej do mediany 81 miesięcy, jeżeli leczenie standardowe uzupełniono chemioterapią docetakselem (0,78, 0,66-0,93; p = 0,006) oraz 76 miesięcy przy leczeniu standardowym uzupełnionym docetakselem i kwasem zoledronowym (0,82, 0,69-0,97; p = 0,022). Wykazano, że leczenie kwasem zoledronowym nie wpłynęło na poprawę przeżycia i taki schemat leczenia nie powinien być częścią standardu opieki dla tej populacji chorych na raka stercza. Wyniki badania wskazują, że chemioterapia docetakselem na początku długotrwałej terapii hormonalnej może mieć wpływ na poprawę przeżycia całkowitego tej grupy chorych, ale związana jest ze wzrostem działań niepożądanych. Według autorów chemioterapia docetakselem powinna stać się częścią standardu leczenia dla wydolnych chorych rozpoczynających długotrwałą terapię hormonalną. Oprac.: dr hab. n. med. Tomasz Drewniak |
