Przegląd Urologiczny 2015/6 (94) wersja do druku | skomentuj ten artykuł | szybkie odnośniki
 
strona główna > archiwum > Przegląd Urologiczny 2015/6 (94) > Produkty pszczele

Produkty pszczele

Część II: Pyłek pszczeli

Pyłek pszczeli, inaczej kwiatowy, to męskie komórki rozrodcze produkowane przez kwiaty roślin owadopylnych. Zbierany jest przez pszczoły robotnice, transportowany i przechowywany w ulach. Stanowi podstawowy pokarm dla pszczół, zużywany na bieżące potrzeby lub magazynowany na późniejszy okres.

Pyłek uważany jest za najwartościowszy odżywczy produkt roślinny, co potwierdza jego skład chemiczny. Zawiera on węglowodany (głównie fruktozę, maltozę, glukozę), lipidy, w tym niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), około 32 aminokwasów, wiele składników mineralnych oraz liczne witaminy (przede wszystkim z grupy B). W skład pyłku pszczelego wchodzą też bardzo ważne flawonoidy, zwłaszcza pochodne kamferolu i kwercytyny, oraz kwas chlorogenowy [1]. Z punktu widzenia naukowego pyłek i jego właściwości wydają się najsłabiej przebadane spośród pszczelich produktów.

Aktywność przeciwdrobnoustrojowa

Wykazano, iż pyłek pszczeli ma podobne właściwości przeciwdrobnoustrojowe jak propolis, lecz jest to znacznie słabiej poznane. Udowodnione przeciwbakteryjne spektrum działania pyłku obejmuje bakterie Gram dodatnie: Staphylococcus aureus [2] oraz Gram ujemne: Eschierichia coli, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa. Dowiedziono także działania przeciwko Candida albicans [3].

Działanie przeciwzapalne

Pyłek kwiatowy podobnie do wszystkich produktów pszczelich wykazuje działanie przeciwzapalne, porównywalne do powszechnie używanych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak: indometacyna, fenylobutazon, naproksen [4]. Mechanizm jest podobny do mechanizmu NLPZ, a mianowicie blokowane są kluczowe enzymy w produkcji mediatorów zapalenia (prostaglandyn, leukotrienów), jak cyklooksygenazy (COX) i lipooksygenazy (LOX) [5]. Stąd prawdopodobne korzystne działanie w chorobach przewlekłych na tle zapalnym.

Działanie hepatoprotekcyjne

Dowiedziono działania hepatoprotekcyjnego pyłku pszczelego w badaniach in vivo na szczurach, u których wywołano uszkodzenie wątroby tetrachlorkiem węgla lub trichloroetylenem. Wykazano obniżenie aktywności enzymów odzwierciedlających stan wątroby, jak aminotransferazy (AspAT, AIAT), bilirubina całkowita i fosfataza zasadowa (AP) [6].


Poławiacz pyłku

Zastosowanie pyłku pszczelego w dolegliwościach i chorobach związanych ze sterczem

W chorobach gruczołu krokowego, jak: przewlekłe zapalenie, łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH), od dawna była stosowana fitoterapia, w której jednym z podstawowych skutecznych preparatów stał się pyłek pszczeli. Uważa się, że za skuteczność pyłku w leczeniu chorób stercza odpowiedzialne są jego właściwości antyandrogenowe [7, 8], przeciwzapalne oraz wpływające stymulująco na mięśnie pęcherza moczowego, a spazmolitycznie na mięśnie cewki moczowej [9]. Powyższe wnioski zostały w większości wysnute na podstawie dość dawnych badań in vitro, które nie do końca zostały potwierdzone w próbach klinicznych, a prawdziwe mechanizmy działania pyłku pszczelego pozostają nadal niejasne i wymagają nowoczesnych badań. Wymienimy dolegliwości, w których terapia pyłkiem kwiatowym może znaleźć zastosowanie.

Zespół objawów z dolnych dróg moczowych (LUTS) związany z BPH

Badanie efektów leczniczych pyłku pszczelego było przeprowadzane w kilku próbach klinicznych, w których łącznie brało udział 444 pacjentów [10]. Potwierdzono skuteczność terapii względem placebo, uzyskując poprawę samopoczucia u 69-78% [11] chorych, zmniejszając nokturię, a jedno badanie potwierdziło również zmniejszenie wymiarów stercza [12]. Największą korzyść wykazano przy suplementacji pyłku w dawce 750 mg przyjmowanej 2 razy dziennie [13].

Przewlekłe zapalenie stercza/przewlekły zespół bólowy miednicy (chronic pelvic pain syndrome - CPPS)

Pyłek kwiatowy od lat znajdował zastosowanie we wspomaganiu leczenia prostatitis, wykazano jednak, że największe korzyści lecznicze uzyskują pacjenci z zapaleniem stercza typu III, zwanym także przewleprzewlekłym zespołem bólowym miednicy (CPPS), który jest nie lada wyzwaniem terapeutycznym. Dowodzi tego między innymi dokładna, podwójnie zaślepiona, randomizowana, kontrolowana placebo próba kliniczna, do której włączono 139 mężczyzn cierpiących na CPPS. Do leczenia użyto kapsułek z pyłkiem, stosowanych dwa razy dziennie przez 12 tygodni. Follow-up dokonano w 6. i 12. tygodniu leczenia. W rezultacie uzyskano istotne statystycznie zmniejszenie dolegliwości bólowych, obniżenie punktacji w skali NIH-CPSI o około 6 punktów, co dowodzi skuteczności leczniczej pyłku pszczelego. Powyższa poprawa została uzyskana u 70% badanych [14].


Poławiacz pyłku zawieszony przed wlotką ula stanowi pułapkę. Pszczoła, wracając do ula z nektarem, ma na tylnych odnóżach kuleczki pyłku. Przeciskając się przez dziurkowaną kratę, pozbywa się ładunku - kuleczki pyłku wpadają do szufladki

Zastosowanie po przezcewkowej elektroresekcji gruczołu krokowego ( TUR-P) - CPPS)

Najnowsza randomizowana, kontrolowana placebo próba kliniczna dowodzi skuteczności terapii pyłkiem kwiatowym u pacjentów po TUR-P, którzy w wyniku histopatologicznym mieli stwierdzone zapalenie stercza. Do badania włączono 100 pacjentów, którym przez 6 miesięcy podawano pyłek pszczeli w dawce 70 mg dziennie. Wykazano, że największe korzyści uzyskali pacjenci z rozpoznanym zaawansowanym stanem zapalnym stercza w badaniu histopatologicznym, u których pyłek łagodził objawy/nawroty LUTS i dysfunkcje seksualne. Wynika z tego, że pyłek może znaleźć zastosowanie w terapii uzupełniającej interwencję TUR-P [15].


Pyłek pszczeli po przewianiu, wysuszeniu i zmrożeniu jest gotowy do konfekcjonowania

Rak gruczołu krokowego

Dotychczas przeprowadzono jedno badanie in vitro, w którym dowiedziono cytotoksycznego działania pyłku pszczelego na komórki raka stercza linii PC-3 i LNCaP, w których dodatkowo pyłek obniżał poziom PSA [16]. Mechanizmy działania są bardzo podobne jak w przypadku propolisu, co opisaliśmy w nr. 5 PU, i odnoszą się do indukcji apoptozy. Odbywa się to poprzez stymulację drogi mitochondrialnej, gdzie dochodzi do obniżenia ekspresji białek antyapoptotycznych (jak Bcl-2) i zwiększenie ekspresji białek proapoptotycznych (jak Bix, Bad) oraz poprzez podwyższenie aktywności kaspazy 3 [17].

Zastosowanie w kardiologii

Pyłek pszczeli wykazał szereg aktywności interesujących z kardiologicznego punktu widzenia. Wykazano działanie hipolipemizujące względem cholesterolu LDL i trójglicerydów, co może znaleźć zastosowanie w prewencji i leczeniu dyslipidemii [18, 19]. Dowiedziono także właściwości kardioprotekcyjnych [20] oraz przeciwkrzepliwych [21] - w mechanizmie obniżania agregacji płytek krwi i zwiększenia aktywności fibrynolitycznej osocza, co w konsekwencji może znaleźć zastosowanie we wspomaganiu leczenia przeciwkrzepliwego oraz prewencji zawału serca lub udaru niedokrwiennego mózgu. Literatura donosi także o przypadkach interakcji z lekami przeciwkrzepliwymi, jak warfaryna, gdzie współczynnik INR znacznie przekroczył oczekiwane wartości (do 7,1), co ewidentnie wskazuje na właściwości przeciwkrzepliwe pyłku [22].

Działanie odżywcze

Dzięki bogatemu składowi pyłek pszczeli odznacza się niepowtarzalnymi właściwościami odżywczymi, dzięki czemu może mieć zastosowanie u pacjentów wyniszczonych w przebiegu ciężkich chorób systemowych. Przeprowadzono badanie na szczurach poddanych niedożywieniu, w którym wykazano zwiększenie metabolizmu systemowego i przyrost masy mięśniowej po podaży pyłku pszczelego [23].

Działanie protekcyjne na gonady

Badanie in vitro ludzkich leukocytów dowiodło skuteczności pyłku pszczelego w prewencji genotoksyczności chemioterapeutyków, takich jak: mitomycyna C, bleomycyna, winkrystyna. Wskazuje to na zasadne użycie pyłku jako środka dodatkowego w chemioterapii [24]. Szczególnym wskazaniem wydaje się rak piersi i jego terapia antyestrogenowa, podczas której dowiedziono złagodzenia objawów menopauzalnych po zastosowaniu pyłku pszczelego [25].

Jak spożywać pyłek pszczeli

Łyżeczkę pyłku wsypać do małego jogurtu naturalnego, poczekać na jego rozpulchnienie i zjeść. Dziennie można spożywać w ten sposób 4 łyżeczki pyłku.


dr n. med. Artur Pietrusa
Oddział Urologii, Szpital im. L. Rydygiera, Częstochowa
Oddział Urologii, Szpital Angelius Provita, Katowice

Kamil Derbisz
student V roku Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego

Zdjęcia własne autorów

Piśmiennictwo:

  1. Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia: Właściwości biologiczne i działanie lecznicze pyłku kwiatowego zbieranego przez pszczoły. Borgis - Postępy Fitoterapii 2005; 3-4: 103-108.
  2. Baltrušayt V, Venskmonis PR, Čeksteryte V: Antibacterial activity of honey and beebread of different origin against S-aureus and S-epidermidis. Food Technology and Biotechnology 2007; 45(2): 201-208.
  3. Erkmen O, Özcan MM: Antimicrobial effects of Turkish propolis, pollen, and laurel on spoilage and pathogenic food-related microorganisms. Journal of Medicinal Food 2008; 11(3): 587-592. doi: 10.1089/jmf.2007.0038
  4. Pascoal A, Rodrigues S, Teixeira A, Feás X, Estevinho LM: Biological activities of commercial bee pollens: antimicrobial, antimutagenic, antioxidant and anti-inflammatory. Food and Chemical Toxicology 2014; 63: 233-239. doi: 10.1016/j.fct.2013.11.010
  5. Choi E-M: Antinociceptive and antiinflammatory activities of pine (Pinus densiflora) pollen extract. Phytotherapy Research 2007; 21(5): 471-475. doi: 10.1002/ptr.2103
  6. Ylldlz O, Can Z, Saral Ö, et al.: Hepatoprotective potential of chestnut bee pollen on carbon tetrachloride-induced hepatic damages in rats. Evidence-based Complementary and Alternative Medicine 2013; 9. doi: 10.1155/2013/461478.461478
  7. Ito R, Ishii M, Yamashita S, et al.: Antiprostatic hypertrophic action of Cernilton pollen-extract. Pharmacometrics 1986; 31: 1-11.
  8. Talpur N, Echard B, Bagchi D, Bagchi M, Preuss HG: Comparison of Saw Palmetto (extract and whole berry) and Cernitin on prostate growth in rats. Mol Cell Biochem 2003 Aug; 250(1-2): 21-26.
  9. Kimura M, Kimura I, Nakase K, Sonobe T, Mori E: Micturition activity of pollen extract: contractile effects on bladder and inhibitory effects on urethral smooth muscle of mouse and pig. Planta Med 1986; 2: 148-151.
  10. Wilt T, MacDonald R, Ishani A, Rutks I, Stark G: Cernilton for benign prostatic hyperplasia. Cochrane Database of Systematic Reviews 1998, Issue 3. Art. No.: CD001042. doi: 10.1002/14651858.CD001042
  11. MacDonald R, Ishani A, Rutks I, Wilt TJ: A systematic review of Cernilton for the treatment of benign prostatic hyperplasia. BJU International 2000; 85: 836-841. doi: 10.1046/j.1464-410x.2000.00365.x
  12. Buck AC, Cox R, Rees RWM, Ebeling L, John A: Treatment of outflow tract obstruction due to benign prostatic hyperplasia with the pollen-extract, Cernilton: a double-blind, placebo-controlled study. Br J Urol 1990; 66: 398-404.
  13. Xu J, Qian WQ, Song JD: A comparative study on different doses of cernilton for preventing the clinical progression of benign prostatic hyperplasia. Zhonghua nan ke xue = National Journal of Andrology 2008; 14(6): 533-537.
  14. Florian ME Wagenlehnera lowast, Henning Schneidera, Martin Ludwiga, Jörg Schnitkerb, Elmar Brählerc, Wolfgang Weidnera: A Pollen Extract (Cernilton) in Patients with Inflammatory Chronic Prostatitis-Chronic Pelvic Pain Syndrome: A Multicentre, Randomised, Prospective, Double-Blind, Placebo-Controlled Phase 3 Study. European Urology, Volume 56 Issue 3, September 2009, Pages 544-551.
  15. Xiaoqiang Qian, Xiangjie Kong, Yu Qian, Ding Xu, Hailong Liu, Yunkai Zhu, Wenbing Guan, Junhua Zheng, Zhong Wang, Jun Qi: Therapeutic efficacy of Cernilton in benign prostatic hyperplasia patients with histological prostatitis after transurethral resection of the prostate. Int J Clin Exp Med 2015; 8(7): 11268-11275.
  16. Han HY, Shan S, Zhang X, Wang NL, Lu XP, Yao XS: Down-regulation of prostate specific antigen in LNCaP cells by flavonoids from the pollen of Brassica napus L. Phytomedicine 2007 May; 14(5): 338-343. Epub 2006 Nov 7.
  17. Wu YD, Lou YJ: A steroid fraction of chloroform extract from bee pollen of Brassica campestris induces apoptosis in human prostate cancer PC-3 cells. Phytother Res 2007 Nov; 21(11): 1087-1091.
  18. Polański M: The usefulness of the hydrophilic fraction of bee pollen loads standardized in order to achieve a therapeutic effect cardioprotection. Proceedings of the 35th Scientific Beekeeping Conference in Pulawy, 1998.
  19. Kas'ianenko VI, Komisarenko IA, Dubtsova EA: Correction of atherogenic dyslipidemia with honey, pollen and bee bread in patients with different body mass. Ter Arkh 2011; 83(8): 58-62.
  20. Polański M, Okoń K, Przybyło R, Frasik W: Cardioprotective properties of hydrophilic pollen extract (HPE). Polish Journal of Pathology 1998; 49(2): 109-112.
  21. Samochowiec L, Wójcicki J: Effect of pollen on serum and liver lipids in rats fed on a high-lipid diet. Herba Polonica 1981; 27: 333.
  22. Hurren KM, Lewis CL: Probable interaction between warfarin and bee pollen. Am J Health Syst Pharm 2010 Dec 1; 67(23): 2034-2037.
  23. Salles J, Cardinault N, Patrac V, Berry A, Giraudet C, Collin ML, Chanet A, Tagliaferri C, Denis P, Pouyet C, Boirie Y, Walrand S: Bee pollen and honey for the alleviation of hot flushes and other menopausal symptoms in breast cancer patients. Mol Clin Oncol. 2015 Jul;3(4):869-874.
  24. Pinto B, Caciagli F, Riccio E, Reali D, Sarić A, Balog T, Likić S, Scarpato R: Antiestrogenic and antigenotoxic activity of bee pollen from Cystus incanus and Salix alba as evaluated by the yeast estrogen screen and the micronucleus assay in human lymphocytes. Eur J Med Chem 2010 Sep; 45(9): 4122-4128.
  25. Münstedt K, Voss B, Kullmer U, Schneider U, Hübner J: Bee pollen and honey for the alleviation of hot flushes and other menopausal symptoms in breast cancer patients. Mol Clin Oncol 2015 Jul; 3(4): 869-874.



komentarze

Chiman <aly1@alychidesigns.com> wtorek, 12 marca 2019, godzina 0834
Hello there, My name is Aly and I would like to know if you would have any interest to have your website here at przeglad-urologiczny.pl promoted as a resource on our blog alychidesign.com ? We are in the midst of updating our broken link resources to include current and up to date resources for our readers. Our resource links are manually approved allowing us to mark a link as a do-follow link as well . If you may be interested please in being included as a resource on our blog, please let me know. Thanks, Aly
Muniz <muniz.von@gmail.com> czwartek, 21 stycznia 2021, godzina 0429
Hey, Spin Rewriter just launched! You can check out the demo video and get the free trial here: https://www.alecpow.com/spin-rewriter-official I said a load of stuff yesterday about how Spin Rewriter was better. (Pretty certain that at one point I compared it favourably to Gal Gadot, and that is a high bar) But I didn't really explain why. So here it is. Most spinners just look up words in a huge table of synonyms. Which is why they get confused pretty easily. In that sentence above, they'd swap 'pretty' for 'beautiful'. But 'they get confused beautiful easily' makes no sense. Which means when you use a spinner like that, you have to spend your evening rewriting the mess they've given you. Spin Rewriter is smarter. It uses something called Emulated Natural Language. This means it understands that 'pretty' can mean 'very' - and make the right swap. And what that means for you, is that when you use Spin Rewriter, your spins come out readable first time. You don't have to spend ages checking and rewriting them. Just grab the text, give it a once-over, and stick it on your blog. Have a look at the demo here: https://www.alecpow.com/spin-rewriter-official Now - I get it. It's hard to believe a spinner can be that good. But one other thing I like about the Spin Rewriter crew - they put their money where their mouths are. You can sign up for a 5-day free trial. Get all the features. Spin as many articles as you like. Only pay after you've tried it for yourself. Sound good? Then go here and get your account: https://www.alecpow.com/spin-rewriter-official