Porównanie przeżywalności chorych z rakiem stercza leczonych prostatektomią radykalną lub radioterapią: badania obserwacyjne przeżywalności chorych

Comparative effectiveness of radical prostatectomy and radiotherapy in prostate cancer: observational study of mortality outcomes

Sooriakumaran^{p 1,2}, Nyberg T³, Akre O⁴, Haendler L¹, Heus I⁵Olsson M¹, Carlsson S¹, Roobol MJ⁵, Steineck G^3,6, Wiklund P¹

¹Department of Urology, Karolinska University Hospital, Stockholm, Sweden

²Surgical Intervention Trials Unit, Nuffield Department of Surgical Sciences, University of Oxford, Oxford, UK

³Clinical Cancer Epidemiology, Department of Oncology-Pathology, Karolinska Institutet, Stockholm, Sweden

⁴Clinical Epidemiology Unit, Department of Medicine (Solna), Karolinska Institutet, Stockholm, Sweden

⁵Department of Epidemiology, Erasmus University Medical Center, Rotterdam, Netherlands

⁶Division of Clinical Cancer Epidemiology, Department of Oncology, Institute of Clinical Sciences, Sahlgrenska Academy at the University of Gothenburg, Sweden

W badaniach nad rakiem stercza nadal trwają dyskusje na temat sposobu prowadzenia badań przesiewowych, ryzyka zbyt agresywnego leczenia chorych na raka stercza (overtreatment) oraz optymalnego sposobu leczenia tej grupy chorych. W przedstawionym artykule autorzy porównują przeżywalność chorych z rakiem stercza leczonych chirurgicznie lub radioterapią. Dane te uzyskano jako wynik analizy obserwacyjnej chorych z rakiem stercza leczonych w Szwecji w latach 1996–2010. Łącznie przeanalizowano dane 34 515 chorych leczonych pierwotnie prostatektomią radykalną (n = 21 533) i radioterapią (n = 12 982). Chorych podzielono na podgrupy w zależności od stopnia ryzyka raka stercza (niskie, pośrednie i wysokie oraz rak stercza w przerzutami odległymi), wieku i oceny chorób współistniejących w skali Charlsona. W analizie statystycznej oceniono w badanych grupach częstość zgonu z powodu raka stercza i z innych przyczyn. Częstość zgonu w grupie chirurgii vs radioterapii porównano tradycyjnymi metodami statystycznymi oraz po analizie propensity score matching. Celem metody propensity score matching jest korekta oceny efektu spowodowanego nielosowym doborem do grupy badanej i kontrolnej. Korekta ta odbywa się poprzez odpowiednie dopasowanie do każdego przypadku z grupy badanej przypadku z grupy kontrolnej. Dopasowanie to przeprowadza się tak, aby rozkład cech analizowanych w obu grupach był jak najbardziej zbliżony. W tak przeprowadzonym statystycznie porównaniu obu grup stwierdzono, że śmiertelność zależna od raka stercza rośnie wraz ze wzrostem grup ryzyka raka stercza zarówno w grupie chirurgii, jak i radioterapii. W grupie bez przerzutów odległych wykazano mniejszą śmiertelność zależną od raka stercza w grupie leczonych chirurgicznie (HR 1,76), podczas gdy w grupie z przerzutami odległymi nie wykazano tej różnicy.

Po analizie wyników podgrup wydaje się, że prostatektomia radykalna jest korzystniejsza dla młodszych chorych w lepszym stanie ogólnym z grupy pośredniego i wysokiego ryzyka. Wyniki tego dużego obserwacyjnego badania ze średnim czasem obserwacji do 15 lat sugerują, że chirurgia w grupie chorych bez przerzutów odległych zapewnia dłuższą przeżywalność niż radioterapia, zwłaszcza w podgrupie chorych młodszych i obciążonych mniejszą liczbą chorób współistniejących.

Oprac.: dr hab. n. med. Tomasz Drewniak