Przegląd Urologiczny 2014/5 (87) wersja do druku | skomentuj ten artykuł | szybkie odnośniki
 
strona główna > archiwum > Przegląd Urologiczny 2014/5 (87) > Przegląd systematyczny oraz metaanaliza...

Przegląd systematyczny oraz metaanaliza publikacji dotyczących adjuwantowej oraz neoadjuwantowej chemioterapii w przypadkach raka urotelialnego górnych dróg moczowych

A Systematic Review and Meta-analysis of Adjuvant and Neoadjuvant Chemotherapy for Upper Tract Urothelial Carcinoma

Jeffrey J. Leowa, b, William Martin–Doylec, Andre P. Faya, Toni K. Choueiria, Steven L. Changa, b, Joaquim Bellmunta


a Bladder Cancer Center, Dana–Farber/Brigham and Women‘s Cancer Center, Harvard Medical School, Boston, MA, USA
b Division of Urology and Center for Surgery and Public Health, Brigham and Women‘s Hospital, Harvard Medical School, Boston, MA, USA
c University of Massachusetts Medical School, Worcester, MA, USA


Aktualne zalecenia dotyczące leczenia raka pochodzenia urotelialnego górnych dróg moczowych (upper tract urothelial carcinoma – UTUC) nie precyzują w sposób jednoznaczny zastosowania chemioterapii w okresie okołooperacyjnym. UTUC jest źle rokującą złośliwą chorobą nowotworową, większość pacjentów po leczeniu operacyjnym polegającym na usunięciu nerki wraz z moczowodem oraz rozetą pęcherza moczowego nie nadaje się do chemioterapii opartej o cisplatynę ze względu na pogorszenie parametrów nerkowych. Nabłonek urotelialny górnych i dolnych dróg moczowych różni się w budowie i funkcjonowaniu na poziomie molekularnym ze względu na różnice w pochodzeniu embrionalnym obu typów tkanek. Różna jest zatem biologia nowotworów rozwijających się w dolnych oraz górnych drogach moczowych – 60% UTUC ma charakter naciekowy przy pierwszym rozpoznaniu, a dla porównania rak urotelialny pęcherza moczowego „tylko” w 15–25% przypadków. Dzisiejsze zalecenia dotyczące leczenia UTUC w obliczu skąpego materiału naukowego wynikają z wykorzystania pewnych teoretycznych oraz praktycznych informacji dotyczących leczenia raków urotelialnych dolnych dróg moczowych. Takie postępowanie ze względu na wspomnianą różną biologię tych nowotworów nie do końca stanowi kompromis, na który możemy sobie pozwolić w każdym aspekcie analizowanego zagadnienia. Ze względu na wspomniane różnice oraz niedostatek informacji dotyczących wykorzystania chemioterapii w leczeniu UTUC autorzy artykułu przeprowadzili systematyczną analizę dostępnego piśmiennictwa oraz metaanalizę dostępnych wyników badań naukowych. Wśród badań analizujących wykorzystanie adjuwantowej chemioterapii (AC) w UTUC dominowały badania retrospektywne bazujące na schematach opartych o cisplatynę. W metaanalizie trzech badań wykorzystujących AC bazującą na cisplatynie współczynnik ryzyka (HR) dla ogólnego przeżycia (OS) wyniósł 0,43 (95% CI: 0,21–0,82; p = 0,023), co przekłada się na 57% zysk OS wśród chorych poddanych AC w stosunku do chorych leczonych tylko chirurgicznie. Analiza okresu przeżycia wolnego od choroby nowotworowej (DFS) ze względu na brak danych była możliwa tylko dla dwóch badań, gdzie HR wyniósł 0,49 (95% CI: 0,024–0,99; p = 0,048). Stosowanie AC w UTUC według analizowanych wyników nie wpływa w istotny statystycznie sposób na przeżycie zależne od choroby nowotworowej (DSS).
Wśród badań analizujących wykorzystanie neoadjuwantowej chemioterapii (NC) w UTUC metaanalizie poddano cztery badania, które porównały wyniki leczenia z wykorzystaniem NC u 123 chorych w stosunku do 1724, którzy nie zostali poddani NC. Dwa spośród analizowanych badań wykazały istotną statystycznie różnicę DSS na korzyść chorych poddanych NC (HR = 0,41 przy CI 95%: 0,22–0,76; p = 0,005). Obserwowano również obniżenie stopnia zaawansowania choroby nowotworowej po zastosowaniu NC, jednakże stosunkowo mała liczba chorych w połączeniu z krótkim okresem obserwacji nie pozwala na wyciąganie daleko idących wniosków.
Autorzy mimo pomyślnych wyników metaanalizy zastosowania AC w leczeniu UTUC z wykorzystaniem schematów bazujących na cisplatynie podkreślają, że możliwość zastosowania takiego leczenia jest ograniczona ze względu na niewydolność nerek po leczeniu operacyjnym oraz nefrotoksyczność samej AC.
W podsumowaniu autorzy podkreślają istotną statystycznie różnicę w OS oraz DFS przy zastosowaniu AC w leczeniu UTUC w schematach bazujących na cisplatynie. Z uwagi na retrospektywny charakter większości badań, brak badań randomizowanych oraz stosunkowo małą liczbę obserwacji nie można w chwili obecnej rekomendować do rutynowego stosowania AC z wykorzystaniem cisplatyny w leczeniu UTUC.


Oprac.: lek.Michał Swolkień