Wpływ cewnikowania pęcherza moczowego po zabiegach ureterorenoskopowych na przebieg pooperacyjny

Celem pracy było wykazanie, czy cewnikowanie pęche­rza po ureterorenoskopowym usunięciu złogów mo­czowodu i/lub nerki u chorych o niskim ryzyku po­wikłań ze strony dolnych dróg moczowych ma wpływ na następujące wybrane aspekty przebiegu poopera­cyjnego:

• natężenie bólu pooperacyjnego,
• liczba zakażeń moczu oraz epizodów gorączkowych po operacji,
• czas hospitalizacji chorych po operacji,
• zaleganie moczu po mikcji oraz odsetek zatrzymań moczu po operacji. Analiza powyższych zagadnień dała wskazówki do po­szukiwania nowego podejścia w kwestii celowości ru­tynowego drenażu pęcherza u tych chorych.

Materiał i metody

Praca miała charakter badania porównawczego, pro­spektywnego randomizowanego. Do badania włączono 100 kolejnych spełniających założone kryteria pa­cjentów, którzy poddani zostali zabiegom ureterore­noskopowym z powodu kamicy moczowodowej i/lub nerkowej. Chorzy zostali losowo przydzieleni do gru­py eksperymentalnej i kontrolnej. Pacjenci z grupy eksperymentalnej (grupa I) po operacji nie mieli za­łożonego cewnika do pęcherza, pacjenci z grupy kon­trolnej (grupa II) mieli wykonaną tę procedurę. Obie grupy zostały podzielone na podgrupy w zależności od płci: kobiecą i męską (odpowiednio podgrupa IK i IM oraz IIK i IIM). Dla każdej podgrupy obliczone zosta­ły średnie z następujących parametrów: nasilenia bó­lu pooperacyjnego mierzonego z pomocą Wzrokowo­-Analogowej Skali Oceny Bólu, liczby dodatkowych dawek leków przeciwbólowych podanych po operacji, czasu hospitalizacji po operacji, liczby chorych, u któ­rych po operacji wystąpiła gorączka, znamienna bak­teriuria, zatrzymanie moczu oraz zaleganie moczu po mikcji w ilości większej niż 30 ml.

Wyniki

• Natężenie bólu pooperacyjnego mierzone z pomocą Wzrokowo-Analogowej Skali Bólu VAS jest większe w grupie chorych cewnikowanych niż niecewniko­wanych.
• Cewnikowanie pęcherza moczowego w obu grupach badawczych nie ma wpływu na liczbę podanych w I dobie po operacji dodatkowych dawek ketopro­fenu i petydyny.
• Cewnikowanie pęcherza moczowego w obu grupach badawczych nie ma wpływu na czas hospitalizacji po operacji.
• Cewnikowanie pęcherza moczowego w obu grupach badawczych nie ma wpływu na wystąpienie gorączki po operacji.
• Cewnikowanie pęcherza moczowego w obu grupach badawczych nie ma wpływu na wystąpienie infekcji układu moczowego po operacji.
• Cewnikowanie pęcherza moczowego w obu grupach badawczych nie ma wpływu na pooperacyjne zatrzy­manie moczu.
• Ilość moczu zalegającego po mikcji w dniu wypisa­nia z oddziału w obu grupach badawczych nie ma związku z cewnikowaniem pęcherza moczowego.

Wnioski

U wybranych chorych, z niskim ryzykiem powikłań pooperacyjnych, oraz u których nie doszło do poważ­nych powikłań śródoperacyjnych cewnikowanie pę­cherza zwiększa dyskomfort nie przynosząc spodzie­wanych korzyści. U chorych tych należy rozważyć celowość rutynowe­go cewnikowania pęcherza moczowego po niepowikła­nym usunięciu złogu na drodze URS.

Rycina 1	Rozkład największego nasilenia bólu pooperacyjnego w I dobie po operacji w skali VAS w zależności od cewnikowania

dr n. med. Emilia Pawłowska-Krajka, FEBU
Oddział Urologii i Urologii Onkologicznej Szpitala Praskiego
pw. Przemienienia Pańskiego w Warszawie
promotor: dr hab. n. med. Marcin Słojewski
recenzenci: dr hab. n. med. Tadeusz Sulikowski
dr hab. n. med. Tomasz Szydełko
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Katedra i Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej Pomorskiego Uniwersytetu
Medycznego w Szczecinie