Ocena kliniczna wyników enukleacji gruczolaka stercza laserem tulowym

Wstęp

Łagodny rozrost gruczołu krokowego jest jednym z najczęstszych schorzeń mężczyzn w podeszłym wieku. Leczenie zabiegowe mało inwazyjne jest jedną z opcji terapeutycznych, lecz jedyną, która daje zwykle natychmiastową i długotrwałą poprawę dolegliwości. Laser tulowy wykorzystywany do mało inwazyjnych endoskopowych zabiegów leczenia BPH jest jednym z ostatnio wprowadzonych na rynek. Wstępne doniesienia badające efekt kliniczny terapii przy użyciu lasera tulowego są obiecujące, lecz wymagają dalszych, wieloośrodkowych, długoterminowych badań.

Cel

Celem pracy była ocena porównawcza wyników klinicznych enukleacji gruczolaka stercza laserem tulowym (ThuLEP) vs przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego (TURP) w 3-miesięcznym okresie obserwacji. Celem pracy była także ocena jakości życia, ze szczególnym uwzględnieniem życia seksualnego po zabiegach endoskopowych ThuLEP i TURP, a także określenie wpływu obecności cewnika dopęcherzowego przed zabiegiem na efekt leczniczy wyżej wymienionych operacji.

Materiał

Grupę badaną stanowiło 54 mężczyzn w wieku 55-84 lat leczonych z powodu BPH enukleacją laserem tulowym ThuLEP, z których 17 miało założony cewnik dopęcherzowy przed zabiegiem z powodu ostrego zatrzymania moczu. Grupę kontrolną stanowiło 52 chorych na łagodny rozrost gruczołu krokowego leczonych „złotym standardem”, czyli przezcewkową elektroresekcją gruczołu krokowego TURP. W tej grupie 19 chorych miało założony na stałe cewnik do pęcherza moczowego przez zabiegiem.

Metodyka

Grupa badana i grupa kontrolna poddane zostały takim samym badaniom przed zabiegiem oraz podczas kontroli pooperacyjnej 1 miesiąc i 3 miesiące po zabiegu. Oznaczano poziom antygenu sterczowego PSA, wielkość maksymalnego przepływu cewkowego Qmax, ilość moczu zalegającego po mikcji PVR, pacjenci wypełniali także kwestionariusze IPSS, QoL i IIEF-5. Zebrano dane okołooperacyjne, m.in. wielkość stercza przez zabiegiem mierzona w TRUS, czas zabiegu, czas użycia lasera i ilość zużytej energii, wagę wyresekowanej tkanki, wielkość utraty hemoglobiny, czas cewnikowania po zabiegu, czas hospitalizacji, a także zanotowano powikłania pooperacyjne. Analiza statystyczna: test t-Studenta dla prób niezależnych, dla pozostałych parametrów zastosowano test U Manna-Whitneya (zmienne niezależne) oraz test Friedmana (zmienne zależne). Poziom istotności p<0,05 uznano za statystycznie istotny.

Wyniki

Pomiędzy grupą badaną i grupą kontrolną nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w wieku pacjentów, dolegliwościach z dolnych dróg moczowych, wskazaniach do zabiegu, czasie cewnikowania i hospitalizacji. W trakcie ThuLEP czas użycia lasera wynosił średnio 74,2±28,4 (20-135) min, podczas którego zużyto średnio 119,4±16,4 (13,2-268) kJ energii. Czas zabiegu był znamiennie krótszy w przypadku TURP (74,5 vs 102,2 min). Utrata hemoglobiny była niemalże dwukrotnie mniejsza podczas ThuLEP niż w czasie TURP (9,54 vs 18,12 g/l). Odnotowano istotny statystycznie spadek poziomu PSA, IPSS i QoL zarówno 1 miesiąc, jak i 3 miesiące po zabiegu, jednakże bez różnic pomiędzy grupą badaną i grupą kontrolną. W obu grupach zauważono istotną poprawę parametrów Qmax i PVR już po 30 dniach od zabiegu, która utrzymywała się 3 miesiące po operacji, jednakże brak istotnych statystycznie odchyleń między grupami. Obecność cewnika dopęcherzowego przed zabiegiem powoduje dostrzegalne pogorszenie parametrów Qmax i PVR 1 miesiąc i 3 miesiące po zabiegu w obu grupach, lecz nie ma ono znamienności statystycznej. Jakość życia chorych poprawiła się istotnie w obu grupach. Odnotowano istotne statystycznie pogorszenie jakości życia płciowego chorych poddanych ThuLEP 3 miesiące po zabiegu. W grupie kontrolnej obniżenie to było nieistotne statystycznie. Do istotnych powikłań spostrzeżonych w trakcie obserwacji należały: 2-krotna konieczność transfuzji 2 jednostek krwi w grupie kontrolnej TURP, 2 pacjentów po ThuLEP wymagało reoperacji. Nawracające infekcje układu moczowego dotyczyły 3 chorych z grupy badanej i 2 z grupy kontrolnej. Wystąpienie wstecznego wytrysku po zabiegu w obu grupach istotnie pogarszało jakość życia seksualnego chorych.

Fotografia 1

Wnioski

Enukleacja gruczolaka stercza laserem tulowym jest bezpieczną i skuteczną metodą leczenia łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. Efekty lecznicze wyrażone w poziomach PSA, IPSS, QoL, Qmax i PVR są porównywalne z tymi uzyskanymi dzięki przezcewkowej elektroresekcji gruczołu krokowego. Dobra hemostaza i niewielka utrata krwi podczas ThuLEP sugerują prowadzenie dalszych badań nad ThuLEP jako metody z wyboru u chorych na BPH z zaburzeniami krzepnięcia lub w trakcie doustnego leczenia antykoagulantami. Działania uboczne i powikłania w czasie krótkoterminowej (3 miesiące) obserwacji są pod względem charakteru i częstotliwości występowania podobne jak przy TURP i innych mało inwazyjnych metodach leczenia BPH. Ogólna jakość życia pacjentów poddanych zabiegowi TmLEP poprawia się. Jakość życia seksualnego pacjentów poddanych wyżej wymienionemu leczeniu jest zróżnicowana, ulegając u części pogorszeniu z powodu powstającego po zabiegu wstecznego wytrysku. Zaburzenia wzwodu po zabiegu były nieistotne statystycznie. Obecność stałego cewnika dopęcherzowego przed zabiegiem endoskopowym TmLEP nie ma statystycznie znamiennego wpływu na skuteczność leczenia BPH laserem tulowym.

dr n. med. Piotr Paweł Świniarski
Kliniczny Oddział Urologii i Onkologii Urologicznej
10. Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy

ordynator oddziału: lek. med. Waldemar Dudzic konsultant kliniczny oddziału: dr n. med. Stanisław Stępień

Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2007-2010 jako projekt badawczy.