Przegląd Urologiczny 2006/6 (40) wersja do druku | skomentuj ten artykuł | szybkie odnośniki
 
strona główna > archiwum > Przegląd Urologiczny 2006/6 (40) > Tematy różne

Tematy różne

Am J Hematol. 2004 Jul; 76 (3): 240-244

Ocena ryzyka rozwoju epizodów zakrzepowych i małopłytkowości u chorych na nowotwory złośliwe otrzymujących heparynę

Risk of thrombosis in patients with malignancy and heparin-induced thrombocytopenia

Opatrny L, Warner MN Division of Internal Medicine, Department of Medicine, McGill University Health Center, Royal Victoria Hospital Room A4.21, 687 Pine Avenue West, Montreal, Quebec, Kanada

Około 5% chorych otrzymujących preparaty heparyny niefrakcjonowanej jest narażonych na występowanie zjawiska małopłytkowości. U części chorych rozwijających małopłytkowość indukowaną heparyną (HIT - ang. Heparyn-induced- trombocytopenia) nawet w przypadkach istotnych nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych nie pojawiają się objawy kliniczne. U innych mogą występować zgorzele i zakrzepy powodujące utratę palców, całych kończyn i/lub prowadzące do śmierci. Autorzy opracowania przeprowadzili analizę retrospektywną chorych leczonych w jednym ośrodku, spełniających kryteria będące podstawą do rozpoznania HIT (w tym > 50% spadek stężenia płytek lub przy wartościach stężenia płytek <150 x 109/ l pomiędzy 5 a 15 dobą po rozpoczęciu leczenia heparyną bądź w przypadkach uprzedniego stosowania heparyny i przy braku innych przyczyn małopłytkowości). Metodą ELISA potwierdzono obecność przeciwciał dla płytkowego czynnika 4 (PF4). Spośród ogólnej liczby 64 chorych do dalszej analizy zakwalifikowano 55. Aktywny proces nowotworowy wykazano u 11 z nich. Powikłania zakrzepowo-zatorowe stwierdzono przede wszystkim u chorych na nowotwory. Wyniki opracowania wskazują niezbicie, że u chorych na raka o różnej lokalizacji, u których rozwija się małopłytkowość indukowana heparyną, istnieje wyższe ryzyko powikłań zakrzepowych o niejednokrotnie ciężkim przebiegu.

Opr. dr n. med. Piotr Chłosta, FEBU


J Urol. 2003 Oct; 170 (4 Pt 1): 1242-1251

Ocena skuteczności i bezpieczeństwa leczenia tamsulosyną chorych z neurogenną dysfunkcją dolnych dróg moczowych, powstałą w wyniku urazu rdzenia kręgowego powyżej odcinka krzyżowego

Tamsulosin: efficacy and safety in patient with neurogenic lower urinary tract dysfunction due to suprasacral spinal cord injury

Bristol Urological Institute, Southmead Hospital, Department of Urology, United Kingdom. paul_abrams@bui.ac.uk

Artykuł zawiera ocenę skuteczności i bezpieczeństwa leczenia alfa adrenolitycznego u chorych z neurogenną dysfunkcją dolnych dróg moczowych, powstałą wtórnie w wyniku uszkodzenia rdzenia kręgowego powyżej odcinka krzyżowego. Początkowo badanie prowadzono jako 4-tygodniową, podwójnie ślepą, kontrolowaną i randomizowaną próbę kliniczną (RCT); następnie przez rok jako długoterminowe, otwarte badanie. Całkowitą liczbę 263 chorych włączono losowo do 4-tygodniowej terapii z placebo bądź z wykorzystaniem tamsulosyny w dawce 0,4 lub 0,8 mg podawanej raz dziennie. RCT ukończyło 244 chorych. Spośród nich długoterminową kontynuacją leczenia tamsulosyną objęto 186. Z kolei roczne leczenia ukończyło 134 chorych. Pierwotnie ocenianym parametrem skuteczności leczenia była wartość maksymalnego ciśnienia cewkowego (MUP).

Różnica w wartości MUP po 4 tygodniach RCT nie osiągnęła znamienności statystycznej pomiędzy grupą, której podawano tamsulosynę (T) a grupą otrzymującą placebo (P), chociaż różnice pomiędzy grupami zostały zauważone: odpowiednio 0,4 mg T (-12,2 cm H2O) /0,8 mg T (-9,6 cm H2O) i P (-6,5 cm H2O). Wyniki długoterminowego leczenia wskazały na statystycznie istotne zmniejszenie wartości MUP (-18,0 cm H2O, p < 0,001). Ponadto wykazano obniżenie wartości maksymalnego ciśnienia zamknięcia cewki moczowej, poprawę parametrów cystometrycznych związanych z gromadzeniem i wydalaniem moczu oraz statystycznie znamienny wzrost średniej objętości mikcji. Dodatkowo leczenie tamsulosyną umożliwiło poprawę jakości życia chorych z neurogenną dysfunkcją dolnych dróg moczowych, ocenioną na podstawie kwestionariusza. Korzyści leczenia metodą blokady alfa adrenergicznej wykazano u 71% chorych (u 44% niewielką, u 27% bardzo istotną). Obie dawki tamsulosyny były dobrze tolerowane przez leczonych. Wnioski wynikające z treści artykułu wskazują, że długoterminowa terapia tamsulosyną (w dawce 0,4 lub 0,8 mg raz dziennie) jest skuteczna i dobrze tolerowana przez chorych z dysfunkcją neurogenną dolnych dróg moczowych. Tamsulosyna stwarza istotną szansę na poprawę jakości życia u tych chorych oraz wywiera korzystny wpływ na fazę gromadzenia moczu i opróżniania pęcherza moczowego, zmniejszając objawy autonomicznej dysrefleksji.

Opr. dr n. med. Piotr Chłosta, FEBU


Cancer. 2004 Jun 15; 100 (12): 2613-2621

Długoterminowa ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania kwasu zoledronowego w leczeniu chorych na zaawansowanego raka płuca lub innych litych nowotworów nabłonkowych z przerzutami do układu kostnego: wyniki randomizowanego, kontrolowanego placebo i przeprowadzonego metodą podwójnie ślepej próby badania klinicznego III fazy

Long-term efficacy and safety of zoledronic acid in the treatment of skeletal metastases in patients with nonsmall cell lung carcinoma and other solid tumors: a randomized, Phase III, double-blind, placebo-controlled trial

Rosen LS, Gordon D, Tchekmedyian NS, Yanagihara R, Hirsh V, Krzakowski M, Pawlicki M, De Souza P, Zheng M, Urbanowitz G, Reitsma D, Seaman J Developmental Therapeutics, Cancer Institute Medical Group, Los Angeles, USA

Układ kostny jest jednym z najczęstszych miejsc nagromadzenia przerzutów nowotworu chorych na raka stercza, nerki, płuca, tarczycy i piersi. Procesowi rozwoju przerzutów do kośćca przypisuje się dwa mechanizmy: osteolityczny lub osteoblastyczny. Polegają one na pobudzaniu przez komórki raka aktywności osteoklastów i/lub osteoblastów, co pociąga za sobą osteolizę albo kościotworzenie w miejscu rozwoju przerzutu. Preparaty z grupy bifosfonianów wywierają hamujący wpływ na proces resorpcji kości i mają udowodnioną skuteczność w zapobieganiu powikłaniom w układzie szkieletowym poprzez zmniejszenie stopnia nasilenia dolegliwości o typie bólów kostnych, zapobieganie kompresji rdzenia oraz objawowym złamaniom patologicznym. Kwas zoledronowy należy do bisfosfonianów III generacji. W opracowaniu przedstawiono wyniki badania III fazy, przeprowadzonego metodą doboru losowego i kontrolowanego placebo, oceniającego skuteczność i bezpieczeństwo leku w długoterminowej obserwacji u chorych z przerzutami do kości nowotworów litych, z wyjątkiem raka stercza i raka piersi. Po 21 miesiącach obserwacji u chorych otrzymujących kwas zoledronowy wykazano istotnie niższe ryzyko rozwoju dalszych przerzutów w porównaniu z grupą placebo. Ponadto stwierdzono wydłużenie się mediany czasu do wystąpienia po raz pierwszy powikłań kostnych oraz istotnie niższą częstość powikłań w skali roku. Stopień nasilenia dolegliwości ze strony układu kostnego był znamiennie niższy w grupie leczonej aktywnie. Wyniki opracowania wskazują na długotrwałą skuteczność stosowania kwasu zoledronowego u chorych z przerzutami do kośćca oraz istotną przydatność leku nieograniczającą się jedynie do przypadków rozsianego raka gruczołu krokowego.

Opr. dr n. med. Piotr Chłosta, FEBU


Lancet Oncol 2006; 7 (6): 508-514

Martwica kości spowodowana długotrwałym stosowaniem bisfosfonianów

Bisphosphonate-associated osteonecrosis: a long-term complication of bisphosphonate treatment

Department of Diagnostic Sciences, Nova Southeastern University College of Dental Medicine, Fort Lauderdale, FL 33328-2018, USA.

Bisfosfoniany (BF) są stosowane w lecznictwie od 30 lat, ale ich właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne nie są do końca poznane. Od 1995 roku BF znalazły swoje miejsce w leczeniu chorych z przerzutami nowotworowymi do układu kostnego. W 2003 roku opublikowano pierwszy przypadek martwicy kości połączonej z ich użyciem. Szerokie zastosowanie BF sprawiło, że obecnie spotkać można dużą liczbę publikacji omawiających to powikłanie.

Przerzuty do kości w przypadku raka stercza są wskazaniem do stosowania tej grupy leków. Częstość występowania martwicy kostnej u chorych z przerzutami do układu kostnego leczonych BF wynosi 7-10%. Najczęściej martwica dotyczy żuchwy lub kości szczękowej. Ostatnio pojawiło się również doniesienie o wystąpieniu martwicy uda u chorego leczonego BF z powodu szpiczaka. Martwica może wystąpić spontanicznie lub (częściej) związana jest z chorobami wymagającymi interwencji stomatologicznej (zwłaszcza ekstrakcji). Pozostałe zidentyfikowane czynniki ryzyka to: długotrwałe (ponad 36 miesięcy) stosowanie BF oraz podeszły wiek chorego. Wydaje się także, że - w odróżnieniu od kwasu pamidronowego i zoledronowego - martwica nie występuje u chorych leczonych przewlekle klodronianem.

Autorzy pracy podają możliwy patomechanizm wpływu BF na występowanie martwicy. Prawdopodobnie hamowanie ciągłej przebudowy kości powoduje występowanie mikrozłamań spowodowanych codziennym obciążaniem szczęki i żuchwy. Skutkiem wstrzymywania osteoklastów przez BF jest nagromadzenie nieresorbowanych martwiczych fragmentów kostnych. Do chwili obecnej nie wyjaśniono mechanizmu postępowania z chorymi wymagającymi podawania BF, u których istnieje wskazanie do rozległego leczenia stomatologicznego lub u których stwierdzono objawy martwicy układu kostnego. Z pewnością trzeba rozważyć ryzyko powikłań, jakie ponosi chory z przerzutami w przebiegu choroby nowotworowej, po odstawieniu BF. Niektórzy autorzy proponują kontynuację leczenia BF niezawierającymi reszty azotowej, takimi jak klodronian.

Autorzy prezentowanego doniesienia sugerują ścisłą współpracę onkologa i urologa ze stomatologiem przed podjęciem decyzji o przewlekłym leczeniu BF. Zdecydowanie, w świetle coraz szerszego stosowania BF w leczeniu chorych z zaawansowanym procesem nowotworowym, istnieje potrzeba rozpoczęcia badań szczegółowo wyjaśniających patomechanizm działania BF.

Opr. dr n. med. Krzysztof Szkarłat