Rak gruczołu krokowego

NEJM 2005; 352; 1977-1984

Radykalne wycięcie gruczołu krokowego czy baczna obserwacja w raku gruczołu krokowego ograniczonego do narządu?

Radical prostatectomy versus watchful waiting in early prostate cancer?

Bill-Axelson, Anna; Holmberg, Lars; Ruutu, Mirja; Haggman, Michael; Andersson, Swen-Olof; Bratell, Stefan; Spangberg, Anders; Busch, Christer; Nordling, Stig; Garmo, Hans; Palmgren, Juni; Adami, Hans-Olov; Norlen, Bo Johan; Johansson, Jan-Erik
Department of Urology, University Hospital, Uppsala, Sweden. anna.bill.axelson@akademiska.se

W 2002 roku autorzy cytowanego opracowania po raz pierwszy na łamach New England Journal of Medicine przedstawili projekt i wczesne wyniki analiz porównawczych wartości radykalnego wycięcia stercza (RP) lub bacznej obserwacji (WaWa) u chorych na raka gruczołu krokowego klinicznie ograniczonego do narządu (PCa). W grupie mężczyzn poddanych RP zaobserwowano mniejsze ryzyko zgonu z powodu PCa i mniejsze ryzyko tworzenia przerzutów, ale ogólna śmiertelność w obu grupach była porównywalna. Obecnie autorzy przedstawiają wyniki tego badania po upływie kolejnych trzech lat. Analizą objęto mężczyzn w wieku poniżej 75 lat, u których wykryto raka stercza w stopniu klinicznego zaawansowania T1 lub T2, bez ognisk przerzutowych w badaniu scyntygraficznym, z oczekiwanym przeżyciem > 10 lat, PSA <50 ng/ml i dobrze lub średnio zróżnicowaną postacią histopatologiczną nowotworu. Chorych spełniających powyższe kryteria zakwalifikowano metodą doboru losowego do jednej z dwóch grup: poddanej RP lub bacznej obserwacji. Z chwilą stwierdzenia progresji schorzenia włączano leczenie hormonalne. Metodą RP leczono 347 mężczyzn, natomiast WaWa poddano pozostałych 348. 30 chorych z grupy RR i 50 z WaWa zmarło z powodu progresji PCa (p=0,01); 53 mężczyzn poddanych RP oraz 56 mężczyzn poddanych obserwacji zmarło z innych powodów niż nowotwór stercza. Różnica w odniesieniu do śmiertelności swoistej dla PCa pomiędzy grupami wykazywała stopniowy wzrost w miarę upływu czasu; po pięciu i ośmiu latach obserwacji wynosiła odpowiednio 2% i 5,3%. Przerzuty odległe raka gruczołu krokowego stwierdzono u 50 mężczyzn poddanych RP i u 79 mężczyzn poddanych obserwacji.
Wyniki opracowania niezbicie dowodzą, że radykalne wycięcie gruczołu krokowego z powodu raka ograniczonego do narządu stwarza istotną szansę obniżenia ryzyka zgonu z powodu nowotworu i ryzyka rozwoju przerzutów. Ponadto ogólna śmiertelność w grupie leczonej operacyjnie jest niższa w porównaniu z grupą obserwowaną. O dużej wartości badania świadczy liczba mężczyzn objętych analizą oraz randomizowany charakter próby.

---

J Urol. 2006 Apr; 175 (4): 1337-1340

Czy punktacja Gleasona jest właściwym czynnikiem przepowiadającym zgon z powodu raka gruczołu krokowego? Wyniki 20-letnich badań obejmujących populację Szwecji

How well dśs the Gleason score predict prostate cancer death? A 20-year follow-up of a population based cohort in Sweden

Department of Urology, Orebro University Hospital, Orebro, Sweden. ove.arden@oll.se

Opracowanie zawiera wyniki obserwacji 240 chorych, u których w latach 1977-1991 rozpoznano raka gruczołu krokowego (PCa), na podstawie analizy histopatologicznej materiału uzyskanego w wyniku operacji z powodu zaawansowanego łagodnego rozrostu stercza (BPH). Mężczyzn poddano aktywnemu monitorowaniu od 1 do 280 miesięcy (średnio 108 miesięcy). W przypadku stwierdzenia progresji choroby wdrażano leczenie hormonalne.
W grupie poniżej 70 r.ż. PCa był przyczyną zgonu 20% chorych, a w przypadku chorych powyżej 70 r. ż. - 16%. Wyniki obserwacji potwierdziły istotne znaczenie dotychczasowych czynników prognostycznych, takich jak objętość tkanki nowotworowej (% zajętych skrawków), morfologia jądra komórkowego komórki nowotworowej (Grading) i punktacja Gleasona, na długość przeżycia. Wyniki opracowania wskazują na znikome ryzyko progresji, niewielkie ryzyko zgonu z powodu PCa u chorych z niskim potencjałem onkologicznym raka (Gleason ≤ 7) i tym samym brak konieczności agresywnego leczenia. Dodatkowo objętość nowotworu w specymenie pooperacyjnym uzyskanym w wyniku zabiegu wykonanego z powodu BPH nie sięgająca nawet 25% preparatu może zostać uznana za nową wartość prognostycznie korzystną. Nie potwierdzono w opracowaniu istotnego znaczenia prognostycznego ekspresji białka Ki-67. Wydaje się jednak, że przyczyną takiego stanu rzeczy może być niski stopień zaawansowania klinicznego PCa chorych objętych analizą: obserwacji poddano mężczyzn w stopniu T1a i T1b.